Posts tagged alumni
ARMENIA'S PROMISE FORUM
 

On October 24th, Armenia's Promise Forum took place at the UCLA Meyer and Renee Luskin Conference Center in Los Angeles, California! Hosted by Teach For Armenia, the UCLA School of Education and Information Studies, and the Promise Armenian Institute, the day-long conference explored the question, "How can we prepare students in Armenia and Artsakh to shape the nation's future?"

The conference gathered stakeholders in education to crystallize a promise to students — delivering on an education that prepares them to tackle local and global challenges. Participants include the TUMO Center for Creative Technologies, Children of Armenia Fund (COAF), Hidden Road Initiative, UWC Dilijan, Armenian Educational Foundation, AGBU Armenian Virtual College, Teach For All, Yerevan State University, the Armenian Ministry of Education, Science, Culture and Sports. During the forum, our most important stakeholders — students and teachers from Armenia and Artsakh — shared their experiences living, studying, and working in rural communities at what is a very difficult time for Armenia and Artsakh. Currently, our school communities are facing challenges posed by educational inequity and war along the border with Azerbaijan.
_________________


 I am here to tell you that education is one of the most important things that you need to continue supporting, especially today, as Armenia goes through these challenging times. The reason why Teach For Armenia is able to work across these regions, reach so many students, and create response efforts when times are difficult — whether it’s war or a pandemic, and now war again — is because of our generous supporters who believe in this mission. They have continuously stood by us as we build a movement for educational equity. 

Larisa Hovannisian
Founder and CEO of Teach For Armenia

 

 We have moved from knowledge-based educational standards and curriculum to a competency-based approach. This shift stresses the importance of providing not only knowledge — but also skills, values, and attitudes that will make school graduates active citizens of our nation. I'd also like to emphasize the importance of project-based learning, which is becoming mandatory. Through project-based learning, we will motivate students to not only learn about specific problems — doing research and presenting the results — but also to analyze the issues in their communities, propose solutions, and to do this through teamwork. 

Zhanna Andreasyan
Minister of Education,
Science, Culture and Sports of Armenia

 

 I’ve learned that leadership is not about controlling people. Instead, it’s about what you represent — your ideas, your worldview, and how you want to contribute to other people’s lives. It’s about how you take charge and the responsibility to make your vision come true. And finally, I understand the function of leadership as producing more leaders and not more followers. 

Lucha Papikyan
Teach For Armenia student and member
of the Teach For All Student Leader Advisory Council

 

When I shared my dream about school transformation with my colleagues, students, their parents, it became our collective vision. And now, thanks to collaborative learning, we are all focusing our efforts on making this vision a reality — step by step. One day, we are going to look back and see tremendous progress. 

Ani Khachatryan
Teach For Armenia Instructional-Leader

 

 At Teach For All, we asked ourselves, 25 years from now what do we want to accomplish together? We came together around a vision where we would have whole communities showing what is possible in every part of the world — showing that all kids can have the education, support, and opportunities to shape a better future for themselves and all of us. I am just sure that Teach For Armenia is going to produce not one, but several whole communities in collaboration with everyone else. Thanks to the collective energy represented by this forum, and way beyond this room, I am looking forward to the journey ahead, learning with you and alongside you, and inspiring the whole world to follow in your footsteps. 

Wendy Kopp
Founder and CEO of Teach For All

 

 Our promise is to make sure that we fan out across the nation and to create thousands of bright spots where we are demonstrating that you can achieve change in rural Armenia through education. 

Ruiz Clark
Deputy CEO of Teach For Armenia

_________________
 

Through Armenia's Promise Forum, we have learned that it is only through collective leadership that our students can shape a better future for Armenia, Artsakh, and us all. Join us in making a promise to the students of Armenia and Artsakh — that we will deliver on an education that prepares them to lead in a rapidly changing world. Donate to Teach For Armenia today:

 
 
Mik Kubelyanalumni, 2
ՀԱՅՐԵՆԱՍԵՐ ՈՒ ԿԱՆԱՉԱՏԵՆՉ ՈՒՍՈՒՑԻՉ-ԱՌԱՋՆՈՐԴԸ | A TEACHER-LEADERE'S STORY FROM MELIKGYUGH
 

«Ես Ռիմա Սուքիասյանն եմ, մասնագիտությամբ կենսաբան, աշխատում եմ Մելիքգյուղի միջնակարգ դպրոցում, որտեղ համայնքրի հրաշքներին կենսաբանություն եմ դասավանդում։ Եթե չես ճանաչում քո հայրենիքը, քո սերը դեպի հայրենիք չի կարող լինել իրական ու անկեղծ։ Հարկավոր է ճանաչելով սիրել»։ 

Ահա այս գաղափարախոսությամբ է մեր Ուսուցիչ-առաջնորդ Ռիմա Սուքիասյանը միացել «Դասավանդի՛ր, Հայաստան»-ի երկամյա Առաջնոդության զարգացման ծրագրին և ծրագրի ընթացքում էլ շարունակում է նույն ոգևորությամբ ճանաչել հայրենիքը, հետևաբար ավելի շատ սիրել այն։

Ֆեյսբուքում պատահաբար հանդիպելով «Դասավանդի՛ր, Հայաստան»-ի արդեն իսկ Ուսուցիչ-առաջնորդների գործունեության մասին պատմող հրապարակումներին`Ռիմային գրավեցին ոչ ֆորմալ մեթոդներով անցկացվող դասերը, Ուսուցիչ-առաջնորդների դասապրոցեսի կազմակերպման հանդեպ ունեցած յուրատեսակ մոտեցումները։ Ահա թե ինչպես նա առանց երկար-բարակ մտածելու անմիջապես լրացրեց ծրագրին միանալու հայտադիմումը։

Արշավասեր և արկածասեր Ռիմայի համար, ով Հայաստանի գյուղերը տեսել ու միշտ պատկերացրել է կանաչ բուսականությամբ ծածկված, Մելիքգյուղի անծառ պատկերը փոքր-ինչ խորթ էր։ Նա չէր տեսել գյուղի բնությունը պահպանելու և զարգացնելու շահագրգռված աշխատանք։ Գյուղին և մարդկանց ինտեգրվելն ու սիրելը շատ արագ է ստացվել։ Դրան նպաստել են գյուղի բնակիչները և աշակերտները։

Իր երկամյա գործունեության ընթացքում Ռիման հասցրել է համայնքի ու դպրոցի համար մի շարք ներազդեցության ծրագրեր իրականացնել։ Սեփականատիրոջ սրտացավությամբ ու նոր աչքով խնդիրներն ուսումնասիրելուց հետո նա որոշեց վերականգնել գյուղի գրադարանը։ Ռիման համախմբեց պատրաստակամ ընկերների և ծանոթների ուժերն ու հավաքեց հարյուրից ավել գիրք։ 

Ահա այսպիսով դպրոցում կրկին գրքերով լի գրադարանը իր դռները բացեց աշակերտների առջև։ Բնության սիրով վարակված Ուսուցիչ-առաջնորդը չէր կարող պարզապես աչք փակել համայնքի և դպրոցի կանաչապատման խնդրի վրա։ «Բարեկարգ դպրոց» ծրագրի շրջանակներում Ռիման և իր աշակերտները ձեռք են բերել սերմեր, որոնք ցանել և աճեցրել են դպրոցի և համայնքի տարածքում։ Ծրագրի շրջանակներում հասցրել են նաև դպրոցը համալրել հարմարավետ աղբամաններով։

Դպրոցի ուսմասվար ընկեր Ասատրյանը նշում է, որ ընկեր Սուքիասյանից շատ գոհ ու շնորհակալ են, քանի որ նա ամեն հարցով օգնում է դպրոցին, և նրա իրականացրած նախաձեռնությունները՝ գեղարվեստական գրքերի հավաքագրումը, սպորտային գույքի համալրումը և ծառատունկերը, դպրոցի համար նորություն էին։

Ինչպես Ռիմային են սիրում դպրոցում, այնպես էլ Ռիման է սիրում դպրոցն ու աշակերտներին։ Թեև երբեմն կենցաղային խնդիրներին առճակատվելու արդյունքում ուսուցիչը ունենում է հուսահատության փոքրիկ պահեր, բայց երբեք չի ընկճվում և կանգ չի առնում, որովհետև ինչպես նա է ասում,- «Երբ մտնում ես դասարան ու նվիրում ես քեզ քո աշխատանքին՝ դասավանդմանը, այդ ամեն ինչը անցնում է, երբ ստանում ես փոխադարձ սեր, հարգանք, վստահություն, ապա ոչ մի սոցիալական կամ կենցաղային խնդիր չի կարող խոչնդոտել քո աշխատանքին և հաջողությանը»։ 

Երկու տարի շարունակ աշխատելով ու ջանք ու եռանդ չխնայելով Մելիքգյուղի աշակերտների զարգացման ու մասնագիտական կողմնորոշման համար` Ռիման այսօր վստահաբար ասում է, որ 25 տարի անց ունենալու է կինոռեժիսոր, բժիշկ, թարգմանիչ, քաղաքագետ և կառավարման մասնագետներ, ովքեր դառնալու են համայնքի առաջնորդներ։

 
Mik Kubelyanalumni, 2
ԵՐԵՔ ԱՆՀԱՏ. ՄԵԿ ՆՊԱՏԱԿ | THREE INDIVIDUALS: ONE MISSION
 

Արմավիրի մարզը յուրահատուկ է իր գեղեցկությամբ և բնությամբ։  «Դասավանդի՛ր,  Հայաստան»-ի Ուսուցիչ-առաջնորդները իրենց առաքելությունն են իրականացնում այս մարզի շատ համայնքներում, իսկ Բաղրամյան խոշորացված համայնքի Վանանդ գյուղի միջնակարգ դպրոցում աշխատում է երեք Ուսուցիչ-առաջնորդ։

Դպրոցը հիմնադրվել է 1986թ.։ Ներկայումս այստեղ սովորում է  205 աշակերտ։ 

«Դպրոցը «Դասավանդի՛ր, Հայաստան»-ի հետ հաջողված համագործակցության վեց տարվա պատմություն ունի։ Երկու շրջան հյուրընկալել ենք անգլերեն լեզվի ուսուցչի և հոգեբանի։ 2021թ. մեզ միացավ նաև մաթեմատիկայի ուսուցիչ։ Այժմ մեր դպրոցում իր Առաջնորդության զարգացման ծրագիրն է իրականացնում երեք Ուսուցիչ-առաջնորդ»,- նշում է դպրոցի տնօրեն Հայկ Խաչիկյան։ 

Երեք տարբեր անհատ. մեկ նպատակ՝ դպրոցում ստեղծել այնպիսի միջավայր, որտեղ յուրաքանչյուր երեխա հնարավորություն կունենա բացահայտելու իր ներուժը։ Ամեն ծրագիր, գաղափար կամ նախաձեռնություն քննարկվում և իր լուծումն է գտնում երեք նվիրյալ առաջնորդների թիմային հզոր աշխատանքի շնորհիվ։ Լինդա Հեքիմյանը, ԼևոնԲեժանյանը և ՍևակՊարիկյանը, համատեղելով իրենց ջանքերը, դպրոցի հետ համագործակցությամբ փորձում են դաստիարակել Վանանդի ապագա առաջնորդների սերունդը։

Լինդա Հեքիմյան

Լինդան իր գալուստով նոր շունչ և ջերմություն է բերել դպրոց։ Նրան համայնքում բոլորն են սիրում։ Շատ խորհրդանշական է այն ժամանակաշրջանը, որում Լինդան որոշեց դառնալ Ուսուցիչ-առաջնորդ։ Լինդայի երկամյա ճամփորդությունը ուղեկցվեց համավարակով և պատերազմով։ Սակայն նրան և ոչ մի մարտահրավեր չընկճեց և չկանգնեցրեց։ 

«Ես ծնունդով Գյումրիից եմ։ Գյումրին մեծ քաղաք է, որտեղ կյանքն ավելի ակտիվ է։ Հիմա կյանքս տարբեր է։ Ամենակարևորը ես մարդկային հարաբերություններում տարբերություն չեմ տեսնում. ինձ զգում եմ ինչպես իմ հարազատ քաղաքում»,- պատմում է Լինդան համայնքում իր առաջին տպավորությունների մասին։ 

Հոգեբանի աշխատանքը շատ բարդ է, շատ քիչ դեպքերում է, երբ աշակերտներ ինքնակամ դիմում են հոգեբանի օգնությանը. երկար աշխատանքը ու իրազեկվածության բարձրացումը բերել են երիտասարդ մասնագետի համար ցանկալի արդյունքի։

Լինդան իր դասավանդման առաջին օրերից դասարաններում փակցրել էհետևյալ գրությամբ ցուցանակ՝ «Այստեղ սովորում են հանճարներ»։

«25 տարի անց իմ աշակերտները կլինեն կայուն և հաստատակամ, ես միշտ եմ հորդորում նրանց դրական տրամադրվել ապագայի նկատմամբ, քանի որ նրանք են ապագան կերտողները» ,- ասում է Լինդան։

«Դասավանդի՛ր, Հայասան»-ի հետ համագործակցության ամեն օրը մի նոր փորձառություն է:

«Ձախողումներ, հաջողված պատմություններ շատ եմ ունեցել, սակայն միշտ գիտակցել եմ, որ այդ ամենը հմտացնում  և զարգացնում են այնպիսի որակներ, որ մեկ այլ պարագայում ոչ մի տեղ չէի կարող յուրացնել»,- պատմում է Լինդան։

Կարգախոսը, որով առաջնորդվում է և խորհուրդ է տալիս Ուսուցիչ-առաջնորդ Լինդան հետևյալն է՝ քանի ապրում ենք, ժամանակ չպետք է կորցնել։ 

Սևակ Պարիկյան

Սևակը ծնունդով Լիբանանից է։ Իր դպրոց գալուն պես երեխաները անգլերեն լեզուն նորովի բացահայտեցին և սիրեցին։ 

«Ես Բեյրութից եմ։ Սովորել եմ Եղիշե Մանուկյանի անվան քոլեջում, ապա Հայկազյան համալսարան և ստացել տնտեսագետի որակավորում»: Դեռևս 2015թ. Սևակը մտադիր էր միանալ «Դասավանդի՛ր, Հայասան»-ի շարժմանը։ Ցանկությունը գործողության վերածվեց համալսարանն ավարտելուց հետո։ Դիմեց ծրագրին և վերադարձավ հայրենիք։

Այս երկու տարիները Սևակի համար ինքնաբացահայտման և ինքնաճանաչման տարիներ էին։  Երկու տարի հետո Սևակը ցանկանում է շարունակել աշխատել նույն ոլորտում։ Այդ միտքը գլխում նա իր համայնքային նորարարական ծրագիրը՝ արհեստանոցի ստեղծումը, իրականացնում է միտում ունենալով համայնքի բոլոր ներկայացուցիչներին ներգրավել արհեստանոցի աշխատանքներում։

Լևոն Բեժանյան

Լևոնը, որ վերջերս է միացել Լինդային և Սևակին, առավել հաստատակամ ու ինքնավստահ սկսեց իր ուղին համայնքում, քանի որ արդեն իսկ ներկա երկու Ուսուցիչներ-առաջնորդները ամեն կերպ աջակցեցին Լևոնին համայնքի կյանքում և դպրոցի առօրյաում ներգրավելիս ։

«Իրականում սկզբնական շրջանում շատ հարցեր էի տալիս։ Լինդայի և Սևակի հետ թիմային աշխատանքը շատ էր դուր գալիս։ Ամենակարևորն այն է, որ նույն գաղափարն ենք կիսում և նույն նպատակերն ունենք» ,- ասում է Լևոնը։ 

Ուսուցիչները աշակերտներին սովորեցնում են նախ հմտանալ թիմային աշխատանքի մեջ, որպեսզի նրանք դառնան իրենց համայնքի համար պատասխանատու քաղաքացիներ։ Մասնագիտությամբ տնտեսագետ և կառավարիչ Լևոնը մտածել չէր կարող, որ մի օր ուսուցիչ կդառնա, սակայն կյանքը իրեն հասցրեց Վանանդ՝ կատարելու իր առաքելությունը։ 

Տեսակով ինտրովերտ Լևոնը իրեն հարմարավետ է զգում իր համայնքում. քիչ շարժը, մարդկանց անցուդարձի բացակայությունը նրան չեն խանգարում վայելել իր կյանքը համայնքում։ 

«Կրթությունը ամեն ինչի հիմքն է, ներկայիս գլոբալիզացիայի ժամանակ ամբողջ աշխարհում կրթությունը ստեղծում է մարդկանց, աշակերտների, ովքեր մասնակից կդառնան այդ ընթացքին և չեն մնա իրենց տեղերում։ Ուսուցչի աշխատանքի կարևոր ուղղությունն է առարկայական գիտելիքներից բացի երեխաներին սովորեցնել հմտություններ, որոնք պետք են այս աշխարհում առաջադեմ և ստեղծարար լինելու համար»,- ասում է Լևոնը։



The nature and beauty of the Armavir region are unique. As part of our mission to increase educational opportunities nationwide, Teach For Armenia places many Teacher-Leaders in Armavir. Currently, three Teacher-Leaders are working in Vanand village, which is part of a cluster of villages called Baghramyan in the Armavir region. Vanand Secondary School was founded in 1986 and serves 205 students. 

"Our school has been partnering with Teach For Armenia for six years. Two Teacher-Leaders joined our staff — one to teach English and the other to serve as the school psychologist. In 2021, a third Teacher-Leader joined us to teach math," said the principal of Vanand Secondary School Hayk Khachatryan. The three Teacher-Leaders working together towards a common goal are Linda Hekimyan, Levon Bezhanyan, and Sevak Parikian. They work together to plan programs, solve problems, and educate our future leaders. 

Linda Hekimyan

Linda, who has brought new breath and warmth to the school, is loved by the community. Although she joined our Leadership Development Program during the pandemic and Artsakh war, she continues to do her job with a lot of love. "I’m from Gyumri. Gyumri is a big city with a lot of traffic. Now, my everyday life in the village is less active,” said Linda, who is the psychologist at Vanand Secondary School. "The most important thing is that I don’t see any differences in human interactions. I feel at home.”

Being a school psychologist is not easy. In communities like Vanand, there is stigma around seeking psychological support. By increasing awareness about the role, attitudes have started to shift. During her first days teaching, Linda sought to boost her students’ confidence and motivation by hanging a sign that says “Geniuses study here” on the door of her classroom. "In 25 years, my students will be capable and determined. I always urge them to be positive in everything that they do," said Linda.

Every day working with Teach For Armenia is a full of experience, which can be both positive and negative. Teachers are shaped by the experience they gain. "I have had many failures and successes in the classroom, and through these experiences, I have developed qualities and skills that I could not master anywhere else," she said. Linda’s motto in life and teaching is: While we live, we should not waste time.

Sevak Parikian

Sevak from Beirut inspired his students to learn English. "I am from Beirut, Lebanon. I studied at the Yeghishe Manukyan College, then at Haigazyan University, where I received a bachelor's degree in economics," said Sevak. He learned about Teach For Armenia for the first time in 2015. Upon graduating from college, he applied to the program and moved to Armenia. After two years, Sevak wants to continue working in the same field and continue building the future leaders of Armenia. With this idea in mind, he is implementing a Community Innovation Project that involves students and other members of the community.  

Levon Bezhanyan

With the help of his fellow Teacher-Leaders Linda and Sevak, Levon has integrated into the school community quickly and with confidence.``Generation five and six Teacher-Leaders helped me a lot. I asked them a lot of questions and enjoyed the teamwork. The most important thing is that we share the same ideas and goals,” said Levon. 

Educators teach their students to master teamwork, to be responsible citizens, and to do something important for their homeland like their teachers. Levon, an economist and manager by profession, could not have imagined that one day he would become a teacher. But life took him to Vanand to fulfill his mission.

Levon is an introvert who feels comfortable in a small community like Vanand. He enjoys the slow pace and spaciousness of village life. "Education is the basis of everything. Amidst rapid globalization, education creates people who will not remain in one place and will be part of that process. The most important part of a teacher's work, in addition to teaching subject knowledge, is teaching skills that they need to contribute to a creative world," said Levon.

 
Mik Kubelyanalumni, 2
ԿՅԱՆՔԻՍ 7000 ԱԿՆԹԱՐԹՆԵՐԸ | 7000 MOMENTS
 
c.jpg

Երկու տարի առաջ կայացրեցրի կյանքիս ամենակարևոր և պատասխանատու որոշումը և ինքս ինձ և բոլորին ապացուցեցի, որ ես կարող եմ անել ավելին քան պատկերացնում եմ։ 

Ճամպրուկս, ֆոտոխցիկս և մոլբերտս վերցրեցի ու մեկնեցի Արմավիրի մարզի Հացիկ համայնք՝ սկսելու կյանքիս հեղափոխիչ փորձառությունը։ Համայնք եմ տարել ինձ հետ իմ երկու հոբբիները՝ նկարչությունն ու լուսանկարչությունը։

Երկու տարիների ընթացքում չի եղել այդիպսի մի օր, երբ ֆոտոխցիկս ինձ հետ չի եղել։ Այն միշտ ինձ հետ էր, որ կարողանայի հասցնել վավերագրել ամենաանսպասելի զգացմունքները։ Ամեն նկար, որ արել եմ պատմություն է՝ ստացված ու հիշարժան։ 

730 երջանիկ օրեր, որոնց ընթացքում արել եմ 7,000 լուսանկար՝ հավերժացնելով 7,000 ակնթարթ, 7,000 պատմություն, 7,000 հիշողություն։ 

Այսօր քո հերթն է, մեր երկրի ապագան կերտելով, հավերժացնելու քո կյանքի ակնթարթները։ Դիմի՛ր և սկսի՛ր քո երկամյա ճամփորդությունը։ 

Ինձ համար պատմական են Հացիկում արած իմ առաջին և վերջին լուսնակարները։ Առաջին լուսանկարում երեք տարեկան Արեգը, իր քրոջ ձեռքը բռնած, ուղեկցում էր առաջին դասարան։ Հենց այս պահին էր, երբ հասացա, որ Արեգի նման առաջիկա երկու տարիներին դառնալու եմ երեխաների ուղեկցորդը։ Հենց այս վայրկյնին էր, երբ գիտակցեցի կայացրածս որոշման նշանակությունը և ինձ վրա վերցրած պատասխանատվության կշիռը։ 

a.jpg
b.jpg

Արածս վերջին լուսանկարը ութերորդ դասարանի ավարտական խմբային նկարն էր։ Երբ երեխաները, ճերմակ վերնաշապիկները հագներին, սպասում էին լուսանկարչին, աչքս ուղղակի չէր կարող բաց թողնել նրանց հույսով ու ուրախությամբ լի հայացքները. ամառային արձակուրդներն էին սպասվում։ Նրանց հայացքներում տեսա ինձ, հասկացա, որ հաջողել եմ իմ առջև դրված նպատակը, քայլել եմ իմ առաջնորդության ուղիով և այսօր հասել եմ վերջնակետին, որը հետագայում նոր սկիզբ դարձավ։

Եթե դու էլ ցանկանում ես բացահայտել ինքդ քեզ, ավելի գունավոր և երազներով լի դարձնել մեր մանուկների կյանքը, ապա քո հերթն է։ Միանալով «Դասավանդի՛ր, Հայաստան»-ին քո պարտքը որպես Ուսուցիչ-առաջնորդ լոկ դասավանդելը չէ, այլ առաջնորդելը, նախաձեռնելը և զարգացնելը։ Ես հավատացած եմ, որ կյանքում փոփոխությունը սկսվում է ընդամենը մեկ բեկումնային որոշումից։ Եվ ձեզ վստահեցնում եմ, որ ծրագրին դիմելը ձեզ համար կարող է դառնալ հենց այդ կարևորագույն որոշումը։ 

Դիմի՛ր, փոփոխի՛ր և ունեցի՛ր քո ներդրումը մեր երեխաների որպես առաջնորդներ դաստիարակելու գործում։ Դիմի՛ր և կերտի՛ր Հայաստանի ապագան դասարան առ դասարան։

________________
- ԼԻԼԻԹ ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ
Կրթության հավասարության շրջանավարտ-դեսպան

c.jpg

Two years ago, I made the most important and responsible decision of my life. Through that, I proved to myself and others that I am capable of more than I can imagine. 

I took my suitcase, camera, and easel and left for the Hatsik community of Armavir region to start the revolutionary experience. I brought my two favorite hobbies with me: painting and photography. 

For two years, I carried my camera with me everywhere so I could document the unexpected moments.

Over 730 happy days, the 7,000 photos I took stand for 7,000 moments, 7,000 stories, and 7,000 memories. 

Today It’s your turn to create new memories that will have an impact on your life. Apply and start your journey with Teach For Armenia today!

My first and last photos taken in Hatsik are monumental for me. In the first photo, three-year-old Areg, is seen holding his sister’s hand accompanying her to the first grade. It was at this very moment I realized that I, like Areg, would become a guide for the children over the next two years. It was at this very moment that I realized the significance of the decision I had made and the weight of the responsibility I had taken on.

a.jpg

The last photo I took was a group photo of the eighth graders. When the children, in white shirts, were waiting to be photographed, my eyes simply could not miss their faces full of hope and joy as summer vacations were nearing. I saw myself in them and realized that I had achieved my goal. I walked the path of my leadership and today I reached the end of this journey and started a new beginning. 

If you want to discover yourself, to make our children's lives more colorful, and full of dreams, then it is your turn. By joining Teach For Armenia, your duty as a Teacher-Leader is not only to teach, but to lead, initiate, and develop. I believe that changes in life begin with one crucial decision. I assure you that applying to the program can be a life-changing decision. 

Apply to make your change and have your contribution to supporting the next generation of leaders. Build the future of Armenia and Artsakh one class at a time.

________________
- LILIT PETROSYAN
Alumni-Ambassador for Education Equity


 
Mik Kubelyanalumni, 2
ԱՐՎԵՍՏԱՍԵՐ ՍՈՍԷՆ՝ ԼԵՌՆԱՀՈՎԻՏԻՑ | SOSE FROM LERNAHOVIT: ART ENTHUSIAST
 
Լեռնահովիտ՝ Գարուն 2017թ

Լեռնահովիտ՝ Գարուն 2017թ

Գաղտնիք չէ, որ Լոռվա մարզը իր գեղեցիկ բնությամբ հատուկ գերող էներգիա ունի։ «Կարտոֆիլի փուռ», «Ջան գյուլում»,«Ֆրանկներ»-այս երևույթները ամբողջանում են Տաշիրի շրջանի Լեռնահովիտ գյուղում։

2017 թվականին Սոսեն ուղևորվենց հենց այստեղ՝ դասավանդելու, համայնքը զարգացնելու և ինքն իրեն բացահայտելու համար։ Ինչպես ինքն է նշում․«Ես գիտեի՝ ինչի համար եմ գնում, չգիտեի՝ ինչ է սպասում ինձ»։

Սոսեի պնդմամբ,Առաջնորդության զարգացման ծրագրին դիմելը` կյանքի կարևորագույն քայլերից մեկն է եղել ։ Իհարկե, դժվար որոշում է՝ թողնել ընկերներիդ, տեղափոխվել անծանոթ համայնք ու փորձել ինչ-որ փոփոխություններ բերել, այն դեպքում, երբ միշտ չէ, որ համայնքը պատրաստ է լինում դրանք ընդունելուն։ Սակայն, աշակերտների ոգևորված հայացքները փոխում են ամեն ինչ՝ տալով մեծ ուժ ու կամք, դժվարությունները հաղթահարելու համար։ 

Սոսեն դասավանդել է հասարակագիտություն և hայ եկեղեցու պատմություն։ 

Այս երկու առարկաներն էլ հնարավորություն են տվել և՛ նրան, և՛ աշակերտներին ստեղծագործել, բացահայատել ու առաջնորդել։ Ընկեր Ղազարյանն իր աշակերտների հետ միասին ստեղծել է յուրօրինակ աշխարհ, որտեղ երեխաները կարող էին առանց վախենալու ինքնաարտահայտվել․ լինել դերասան՝ թատրոնում, նկարիչ՝ արվեստանոցում կամ ուսուցիչ՝ դասարանում։

Լեռնահովիտ՝ Գարուն 2017թ

Լեռնահովիտ՝ Գարուն 2017թ

Այս դերախաղն էլ դրդեց, որպեսզի դպրոցում ունենան վայր,որտեղ չէին լինի «ամաչում եմ», «չեմ կարող», «չէ» արտահայտությունները։

Այս գործը գլուխ բերելու համար աշակերտների հետ միասին ընկեր Ղազարյանն ընտրել էր հետաքրիր և «քաղցր» միջոց․պատրաստում էին ձեռագործ շոկոլադներ «Artspace Lernahovit» անվանմամբ, վաճառում էին և վաճառքից ստացված հասույթով ապահովում էին իրենց «արվեստանոցի» հարմարավետությունը։

Երբ Սոսեն խոսում էր հաջողություններից, հպարտությամբ նշում էր․ «Աշակերտին նորից կրթական գործընթացի մեջ ներգրավվելը՝ ամենաբարդ, միառժամանակ, ամենաքաղցր զգացողությունն է»։

Չի մոռանում նշել նաև համագործակցության մասին․«Աշակերտների համար պետք է ստեղծվի միջավայր, որտեղ իրենք հարմար կզգան մյուսների հետ համագործակցել։ Եվ առհասարակ, կապ չունի, թե աշակերտը գիտելիքի ինչ պաշար ունի․ չէ որ հենց համագործակցության կարողությունն է դառնալու հենասյուն փոխվելու ու միմյանց օգնելու գործում»։

Հետաքրքիր է՝ Սոսեն հենց նույն սկզբունքով էլ շարունակում է իր գործունեությունը որպես Արտակարգ կրթության ղեկավար։

Այստեղ աշխատանքը մի փոքր այլ բնույթ ունի։ Աշխատում է Արցախյան պատերազմի հետևանքով տնից ու իրենց հողից զրկված արցախցիների հետ։ 

Լոռվա մարզը՝ Ամառ 2018թ

Լոռվա մարզը՝ Ամառ 2018թ

«Այժմ, իմ կարիքն ավելի է զգացվում»- տխուր, վճռական հայացքով նշում է Սոսեն։

Դժվարություններից նշում է ընտանքիների բարոյահոգեբանական վիճակը, որտեղ հույսը միաձուլված է անսահման կորստի ու ցավի հետ։ Սակայն Սոսեն էլ իր հերթին օգնում ու քաջալերում է նրանց՝ չմոռանալով, որ ցանկացած դժվարություն հաղթահարելի է, եթե կա փոփոխության հասնելու կամք ու ցանկություն։

Արտակարգ կրթության կազմակերպման ծրագրի շրջանակներում Սոսեի և իր նման մասնագետների գլխավոր նպատակը դպրոցահասակ արցախցիներին նորից կրթական գործընթացում ներառելն է՝ օգնելով նրանց հաղթահարել տրավմաները։ 

Այժմ, նրանց ջանքերի շնորհիվ երեխաները նորից դպրոցներում են՝ վստահ, որ հայրենիքը կվերակառուցվի իրենց և իրենց նման հազարավոր երեխաների շնորհիվ։

line02.jpg
line02.jpg
Lernahovit: Spring, 2017

Lernahovit: Spring, 2017

It is no secret that Armenia’s Lori region, with its beautiful nature, possesses a special energy that captivates people. Located in Lori, Lernahovit village has a distinct culture and traditions such as the potato oven, the Jan Gyulum Festival, and people known as Franks. In 2017, Sose Ghazaryan arrived in Lernahovit to teach, contribute to community development, and discover her purpose. “I knew why I was going, but had no idea what was awaiting me,” she recalled. 

For Sose, applying to Teach For Armenia’s Leadership Development Program has been one of the most important decisions of her life. It is not easy to leave your friends behind and move to an unfamiliar place. However, according to Sose, her students’ enthusiasm motivated her and gave her the strength to overcome challenges. In Lernahovit, Sose taught social sciences and history of the Armenian Church. Together with her students, they created a unique world where they could learn, collbroate, lead, and freely express their views — like actors in a theatre, painters in a studio, and teachers in a classroom. 

Lernahovit: Spring, 2017

Lernahovit: Spring, 2017

As their teacher, Sose set out to make school a safe space where no one would utter phrases like “I am ashamed,” “I cannot,” and “No.” Sose achieved this with a very “sweet” approach. Her students developed their own handmade chocolate brand called “Artspace Lernahovit.” They sold their chocolate and used the proceeds to make their studio space more comfortable. "Creating opportunities for students in rural communities can be difficult. It is hard work, and at times bitter. But, just like chocolate, with the bitterness there is also sweetness. Seeing the transformation take root is worth it,” explained Sose with pride. 

Lori Region: Summer, 2018

Lori Region: Summer, 2018

Sose also spoke about collaboration. “There should be a space where students feel comfortable collaborating with others. More important than their level of knowledge, is their ability to work in groups. Collaboration is a pillar of community and necessary for change and progress,” she said. 

Although her responsibilities are a bit different now, Sose adheres to the same principals in her current role as Emergency Education Manger. She works with Artsakh residents who have lost their homes as a result of the recent war. “They need me a lot right now,” she said with a sad but determined look. In her opinion, many families are feeling a mixture of incredible loss and pain — but also hope. Sose encourages them by reminding them that every challenge can be overcome if there is a wish and will for change. 

Through the Emergency Education Program, specialists like Sose are helping Artsakh’s school-age children overcome trauma and reintegrate into the education system. Thanks to their efforts, many children are already back in school. Within the hearts of our students, leaders like Sose are building confidence for a brighter future.

 
Mik Kubelyanalumni, 2
ՏԱՐՕՐԻՆԱԿ ՓԱՍՏ ՝ ԵՍ ԴԱՍՂԵԿ ԵՄ | AN INTERESTING FACT - I AM A HOMEROOM TEACHER
 
hranush01.jpg

Քարինջը Լոռվա հրաշալիքները պատկերող ու գերող գյուղերից է։ Դժվար ու խորդուբորդ ճանապարհը հաղթահարելուց հետո գյուղի պատկերները կարծես մրցանակ լինեն։ Հենց այս գողտրիկ վայրում էլ իր կյանքի, ինչպես նա է նշում, աննկարագրելի երկու տարիներն է ապրել «Դասավանդի՛ր, Հայաստան»-ի Առաջնորդության զարգացման ծրագրի շրջանավարտ Հրանուշը։ Նրա պատմությունը հեգնական ու պարզապես հրաշալի է։ Ինչու՞ հեգնական․ Քարինջի հետ ծանոթությունը սկսվել է հենց այնտեղ կատարված  համայնքային այցից, որտեղ վստահեցրել էին, որ դա ընդամենը այց է, և այս համայքում տեղակայվելու հավանականությունը շատ քիչ է։

Համոզված եմ՝ Հրանուշը չէր էլ պատկերացնում, որ որոշ ժամանակ անց դառնալու է այդ նույն համայքի կայծը ու երեխաներին ուժ տվող ոգին։ Հրանուշից առաջ նույն ծրագրով Քարինջում էր ապրում և գործունեություն ծավալում Անին։ Հենց նա էր այդ շրջանում Հրանուշի ուղեկիցն ու խորհրդատուն։

Բախտի բերմամբ տարվա ամենագեղեցիկ եղանակին էր գնացել, և ինչպես ինքն էր նշում․ «Տուրիստի պես հեռախոսները ձեռքներիս՝ ինչ տեսնում նկարում էինք, հատկապես մեծ կղմինդրե տանիքները»։

Գյուղի ամենագեղեցիկ երիցուկների դաշտում Հրանուշի ստացած  ամենաարժեքավոր խորհուրդը գեղեցկությունը գնահատելն էր։ Անին նշում էր. «Երբ ապրում ես հեռու գյուղում, ունես շատ աշխատանք ու հոգսեր, գեղեցիկը արդեն սովորական ու աննշան երևույթ է թվում, մի՛ թող, որ առօրյան ու դժվարությունները արգելեն տեսնել գեղեցիկն ու արժեքավորը»։

Որոշ ժամանակ անց Հրանուշն արդեն տեղափոխվել էր, ու սկսվել էր աշխատանքային բուռն եռուզեռը։ Դասավանդում էր անգլերեն գրեթե բոլոր դասարաններում։ Ամենազավեշտալին ու տարօրինակն իր պնդմամբ 12-րդ դասարանի «հսկաների» դասղեկ լինելն էր։

hranush02.jpg

Բացի դասավանդումից ծրագիրը պահանջում էր նաև  իրագործել համայնքային ներազդեցության ծրագրեր։ Շատերի կարծիքով համայքային ծրագիը ինչ-որ բան վերանորոգելն է։ «Ախր մենք վերանորոգող չենք, - կրկնում էր նա և հավելում,- համայնքային ծրագիրը երկարաժամկետ բնույթ պետք է ունենա։ Համայնքում ապրող մարդիկ՝ լինեն մեծ թե փոքր, պետք է տեղից շարժվեն ու փորձեն հենց իրենք փոխել ու հարմարավետ դարձնել այն տեղը, որտեղ ապրում են։ Պետք է կայծը գցել, ներգրավել  աշակերտներին ու բնակիչներին։ Հետո հենց իրենք էլ կդառնան քո գործի շարունակողը»։

Հետաքրքիր է։ Չնայած Հրանուշի ծրագրերին կյանքը լրիվ ուրիշ ուղղություն տվեց, նա ձեռնամուխ եղավ վերանորոգելու քանդված դասարաններից մեկը, ինչպես ինքն էր նկարագրում․«Երբ գրիչ էր ընկնում երեխայի ձեռքից, մի քանի րոպե գնում էր այդ գրիչը անդունդից հանելու վրա»։ Ազնվության համար պետք է նշել, որ ծրագիրը հաջողեց ու «թասիբի քցեց»՝ մնացած դասասենյակներն էլ վերանորոգելու ու հարմարավետ դարձնելու համար։ Ավելին՝ երեխաները իրենց ձեռքերով մշակեցին ու գեղեցկացրին դպրոցի այգին։

Հրանուշը շեշտում էր՝ երբեք չէր մտածում կրթության ոլորտում աշխատելու, առավել ևս մանկավարժ լինելու մասին։ Գիտեր լեզուներ, աշխատում էր տուրիզմի ոլորտում և հենց այդպես էլ պատկերացնում ու պլանավորում էր ամբողջ կյանքը։ 

Առաջնորդության զարգացման ծրագրին դիմելը լիովին փոխեց և վերարժևորեց շատ բաներ։ 

«Երբ մի անգամ թաթախվում ես ու խորքային ընկալում կրթության կարևորությունը` հավատացած, որ կրթությունը հիմքն է յուրաքանչյուր փոփոխության, այլևս անկարող ես ուրիշ ելքեր կամ ճանապարհներ փնտրել։ Երբ դասավանդում ես, կարևոր ես զգում, հասկանում ես, որ քո ծավալած գործունեությունը եթե հիմա չէ, ապա վաղը իր շոշափելի արդյունքը ցույց կտա»։ Հավելում էր․«2 տարին բավական ժամանակ է գիտակցելու և վերարժևորելու համար։ Կարևոր է հասկանալ՝ ինչ ենք ուզում, ինչ ճանապարհով ենք գնալու և ինչ դեր է ունենալու կրթությունը մեր ու մեր երեխաների կյանքում։ Համոզված եմ՝ յուրաքանչյուր մասնակից ունի ներուժ՝ լավ մանկավարժ լինելու և «թույն դեմք» դառնալու  երեխաների ու համայքի համար»։ 


Այժմ Հրանուշի առօրյան ևս երեխաների մասին հոգ տանելն ու նրանց ապագայի ճանապարհը հարթելն է, սակայն արդեն որպես «Դասավանդի՛ր, Հայաստան»- ի թիմի անդամ։ Մեկ տարի հավաքագրման թիմում աշխատելուց և մասնակիցների հաջորդ սերունդը հավաքագրելուց հետո իր գործունեությունը ծավալում է որպես նորաստեղծ «Սերունդ» դպրոցների համակարգող։

line02.jpg
line02.jpg
hranush01.jpg

Karinj is one of the attraction villages depicting the wonders of Lori province. Driving through the difficult and ruined roads, the village scenery seems like an award for conquering the trip. Hranush, Teach For Armenia’s Leadership Development Program alumna, has, in her words, “spent the two most incredible years of her life in this cozy place”. Her story is ironic and, at the same time, amazing. Why ironic? Her encounter with Karinj started with a visit, during which it was noted that the visit was a symbolic one and a Teach For Armenia fellow placement there was unlikely. 

I am sure Hranush had no idea that after some time she would become a spark for the community and the inspiration for the children of Karinj. Before Hranush’s arrival, another member of the program, named Ani, was placed in Karinj as a Teach For Armenia fellow. So, it was Ani who became her guide and advisor then.    

They were lucky to be there during the most beautiful season of the year, and as Hranush mentioned, “We were like tourists walking around and taking photos by phone of practically everything we saw, especially the big roofs made of tile”.  

While enjoying the most beautiful chamomile field in the village, Hranush got the most valuable piece of advice from Ani – to value beauty. “When you live in a far-away village and are burdened with work and chores, beauty seems a routine and an unnoticeable phenomenon. Do not let the routine and difficulties prevent you from seeing the beauty and valuable things in life”.

After some time, Hranush moved to the village and started working. She taught English to almost all grade levels. For her, it was unbelievable that she was the homeroom teacher for the “big kids” studying in the 12th grade.

hranush02.jpg

In addition to teaching, the program required Hranush to implement community impact projects. Many people think a community impact project is about renovating something. “We are not construction people”, Hranush kept saying. “A community impact project should be long-term. People living in the community, both children and adults, must take on a role, try to change themselves, and make the place they live more comfortable. Students and teachers should be engaged and motivated. Then, they will continue the work of those before them”.

It is interesting that despite Hranush’s own projects, life took her in a different direction. She undertook the renovation of one of the ruined classrooms. As she framed it, “When one of the students dropped a pen, it would take us several minutes to retrieve the pen from a deep hole on the floor”.

It should be noted that this project was a success and inspired others to later renovate and refurbish more classrooms. Moreover, students cleaned and upgraded the school garden plants on their own.  

Hranush stressed that she never considered working in the education sector, even as a teacher. She spoke several languages, and after working in the tourism sector, that is what she imagined doing all her life.

Her participation in the Leadership Development Program changed a lot and made her re-value things.

“If you engage in education and understand its importance, seeing it as the basis for all types of change, you will never seek other solutions. When you teach, you feel important and realize that your current work will bring tangible results, if not today then definitely tomorrow”. She also adds, “Two years are enough to understand and re-evaluate what I have. It is important to understand what we want, what path we should take, and what the role of education will be in our children’s lives. I am sure that each participant has the potential to become a good teacher and an influential person for children and the community”.

Hranush’s job today remains taking care of children and helping them to pave their way towards their future, but now as a member of the Teach For Armenia team. After working in the recruitment team for a year and recruiting the next fleet of participants, Hranush acts as the coordinator for the newly set up Seroond Schools Program.


 
Mik Kubelyanalumni, 1
EVERY JOURNEY STARTS FROM A SINGLE STEP | ՅՈԻՐԱՔԱՆՉՅՈՒՐ ՃԱՆԱՊԱՐՀՈՐԴՈՒԹՅՈՒՆԸ ՍԿՍՎՈՒՄ Է ՄԵԿ ՔԱՅԼԻՑ
 
devider02.jpg
banner002.jpg

Every journey starts with a single step, but can lead down a million different paths. As we close out the year, we would like to congratulate our 4th generation of Teacher-Leaders as they complete their 2-year journey with Teach For Armenia. While all of them embarked upon a similar adventure to end educational inequity, each Teacher-Leader has a unique story to tell, just Anush, Siranush and Lilit. And their collective journey does not end here. Because of their continued leadership as Alumni Ambassadors of our program, we know that together we will be able to end the digital divide in Armenia and Artsakh.

 
devider01.jpg
 

ANUSH MELKONYAN | VILLAGE LERNAROT

The Program will end soon, and my teacher's mission in Lernarot will end. Here I leave the apples and wet walnuts on the table, the freshly baked loaf of bread and local cheese in the kitchen, the shepherd carrying the herd in the morning with his backpack, breathless running boys, with small but hardened bodies, girls with hardened hands, but with an unspeakably soft heart, smiling kids and never parting love -  love which will never be defiled or forgotten.

READ MORE →

 
anush.png
 
devider01.jpg
 

SIRANUSH AMIRYAN, VILLAGE ARSHALUYS

Many of you will hear that we have changed in these two years, yes, I will repeat, we are all changing, but this is definitely a positive change. We have changed because we changed. We have changed because we spend our time with creatures who have not forgotten that life is a pleasure yet. We have changed because every moment the air is full of opportunities and your breath begins to open up. We have changed, because every time we have a soft and sincere conversation with one of the kids, it is impossible not to become better.

READ MORE →

 
siranush.png
 
devider01.jpg
 

LILIT ASLANYAN, VILLAGE VAHAN

I began working in school because my biggest goal was to give freedom to children living in villages, so that they had a broader horizon and understood that there were no closed doors and they could achieve their dreams. Each of us, no matter where we live, is confined to a cell. My goal was to open them up so that they could think deeply and broadly, dream boldly and move forward.

READ MORE →

 
lilit.png
 
devider02.jpg
banner002.jpg

 

Յուրաքանչյուր ճանապարհորդություն սկսվում է մեկ քայլով, բայց կարող է տանել դեպի մեկ միլիոն տարբեր ուղիներ: Մենք ավարտում ենք այս ակադեմիական տարին եւ ցանկանում ենք շնորհավորել մեր 4-րդ սերնդի Ուսուցիչ-առաջնորդներին, քանի որ նրանք ավարտում են իրենց երկամյա ճանապարհորդությունը «Դասավանդի’ր, Հայաստան»-ի հետ: Մինչ բոլորն էլ արել են ամեն ինչ կրթական անհավասարությունը վերջ տալու համար, յուրաքանչյուր Ուսուցիչ-առաջնորդ ունի իր եզակի պատմությունը։ Ահա այդ պատմություններից 3-ը՝ Անուշի, Սիրանուշի և Լիլիթի պատմությունները: Նրանց հավաքական ճանապարհորդությունն այստեղ չի ավարտվում: Մենք վստահ ենք, որ նրանց շարունակական առաջնորդության միջոցով, որպես մեր ծրագրի շրջանավարտներ, միասին կկարողանանք վերջ տալ թվային մեկուսացմանը Հայաստանում և Արցախում։

 
devider01.jpg
 

ԱՆՈՒՇ ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ, ԳՅՈՒՂ ԼԵՌՆԱՐՈՏ

Շուտով կավարտվի ծրագիրը, կավարտվի նաև իմ ուսուցչի առաքելությունը Լեռնարոտում։ Այստեղ ես թողնում եմ սեղանին դրված խնձորներն ու թաց ընկույզը, ուուցչանոցի թարմ թխած բոքոնով  ու մոզու պանրով ընդմիջումները, առավոտյան ուսապարկերով նախիրը արոտ տանող ու շնչակտուր դասի վազող,  փոքրիկ, բայց կոփված մարմնով տղաները, կոշտացած ձեռքերով, բայց անասելի փափուկ սրտով աղջիկները, ատամիկով ժպտացող պստոները ու երբեք չկիսատվող սերը. սեր, որը երբեք չի կեղտոտվում ու չի մոռացվում։

ԿԱՐԴԱ ԱՎԵԼԻՆ →

 
anush.png
 
devider01.jpg
 

ՍԻՐԱՆՈՒՇ ԱՄԻՐՅԱՆ, ԳՅՈՒՂ ԱՐՇԱԼՈՒՅՍ

Շատերիցս կլսեք, որ այս երկու տարում փոխվել ենք, այո՛, ես էլ կկրկնվեմ, փոխվում ենք բոլորս, բայց սա միանշանակ դրական փոփոխություն է։ Փոխվում ենք, քանի որ փոխում ենք։ Փոխվում ենք, քանի որ շփվում ենք այն արարածների հետ, ովքեր դեռ չեն մոռացել որ կյանքը վայելք է։ Փոխվում ենք, քանի որ ամեն պահ օդը լցված է հնարավորություններով, ու շնչառությունդ էլ սկսվում է բացվել։ Փոխվում ենք, որովհետև ամեն անգամ երեխաներից մեկի հետ մեղմիկ ու անկեղծ զրույց ունենալիս հնարավոր չէ ավելի լավը չդառնալ։

ԿԱՐԴԱ ԱՎԵԼԻՆ →

 
siranush.png
 
devider01.jpg
 

ԼԻԼԻԹ ԱՍԼԱՆՅԱՆ, ԳՅՈՒՂ ՎԱՀԱՆ

Ամենամեծ նպատակը, որի համար որոշեցի աշխատել դպրոցում, գյուղերում ապրող երեխաներին ազատություն տալն էր, որ ավելի լայն տեսնեն ամեն ինչ, որ հասկանան՝ փակ դուռ չկա, կարող են հասնել իրենց երազանքին։ Յուրաքանչյուրս, որտեղ էլ ապրի, սահմանափակված է ինչ-որ քառակուսու մեջ։ Իմ նպատակն էր իրենց բացել, որ խորն ու լայն մտածեն, որ համարձակ երազեն ու գնան առաջ։

ԿԱՐԴԱ ԱՎԵԼԻՆ →

 
lilit.png

Mik Kubelyanalumni, 1
REFLECTIONS FROM THE SCHOOL YEAR | ՀԵՏՀԱՅԱՑՔ ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՏԱՐՎԱՆ
 
devider02.jpg
banner001.jpg

 
 
YERVAND ABRAHAMYAN Public Partnerships & Communication Manager, Teach For Armenia

YERVAND ABRAHAMYAN
Public Partnerships & Communication Manager,
Teach For Armenia

 

From Author: REFLECTIONS ON DISTANCE LEARNING

Schooling across the world has been fully transitioned to distance learning due to the new coronavirus pandemic. Face-to-face teaching has moved to online platforms. Even the paperback classroom registers have been replaced with e-versions. The odds are that certain teachers and students have always had preference for distance learning methods. However, for a good number of people this transition has been confusing and the distance learning tools – unusual or unknown. Aside from this, the poor quality or lack of internet access and the limited opportunities of students in many communities of Armenia and Artsakh are other dimensions of the problem. Furthermore, internet access and technologies are not the only disruptive issues to effective distance learning. We also need to consider challenges with student engagement, considering the negative impact that hours of seemingly endless online classes can pose to students who are not accustomed to this new reality.

The COVID-19 pandemic has caused a worldwide frustration, producing an immediate impact on educators and students. Distance education appeared and remains a challenge for many teachers and students. Although the pandemic will not last forever, it will leave behind a lasting impact on the way we deliver an “excellent education”. Today, teachers have a unique opportunity to adopt new teaching skills and methods in order to inspire a new generation of students.

To examine the new situation further, we have interviewed several Teach For Armenia’s program Teacher-Leaders asking them to share their experiences and ideas.

 
devider01.jpg
 

ANUSH AMIRBEKYAN, MUSALER SCHOOL

“It is very important for both students and teachers to go to school, but it is also important to gain and give knowledge without going to school, this is the main task of teachers at this moment. I am trying to make sure that my students are not discouraged from staying at home, but develop love and interest in online classes. For example, we can write in different colors on our “online whiteboard” or simply talk so that the lessons are more engaging and the students are not left under the influence of the atmosphere where it is mainly about COVID-19. I can say that during this period I also learned to be a teacher outside of school.

Today we already have a lot of experience and progress in organizing classes with the help of online platforms. These skills need to be further developed and refined to provide a more accessible and up-to-date education for all students.’’

 
anush.png


- Ms. Amirbekyan, can I leave for a minute, please?
- Ms. Amirbekyan, my pen won't write! 
- Ms. Amirbekyan, your image is frozen, could you try to reconnect, please?
- Ms. Amirbekyan, can I show you the wheat grass I've grown for Easter when we are done? (...followed by a tour around the house). 

Phrases like this have become an inevitable language of daily communication between the Musaler Elementary School teacher Ms. Amirbekyan and her students. Anush remembers when she first informed parents of her students that, due to the emergency situation, she would teach completely online. This is when she started experiencing challenges. Unfortunately, many people use the internet only for sharing pictures and messages, while students and their parents had no knowledge of operating online platforms for distance learning. During the first few days, they started to use the Viber mobile application to shoot and submit their home assignments, but this approach proved to be dull and inefficient.

Since Skype was more popular among the parents of her students, Anush decided to deliver the lessons through this platform. In order to make the lessons more exciting and productive, she divided the class into groups of 5 to 6, so that they could take turns participating in the lessons. The lesson breaks were replaced by short stretches and physical exercises in front of the screen, while misconduct was resulted with a temporary dismissal of a student from the group chat. However, along with the fun and positive energy, problems emerged, having an immediate impact on the productivity and student engagement. The key issue was poor internet connectivity, causing interruptions of sound and image during video calls. Another challenge that we faced was the students’ lack of skills with operating different web-based tools, making the process of explaining time consuming. Discipline and responsibility were also a major concern, given that our students are not accustomed to online learning. According to Anush, it is important to note that the current situation did not create, but revealed the problems that already existed. For the teacher the most important thing is the ability to adjust very quickly to this situation and  start using the online platforms in a way so that the students are interested.

 
devider01.jpg
 

HAYK SIMONYAN, BAGARAN SCHOOL

“The lack of direct contact with students and the colorful environment of the community is very much felt during the distance learning. The scarcity of digital devices in the community and its resulting new problems have created the need and opportunity for self-development, proficiency of new tools and skills.  

COVID-19 had and will have both positive and negative impacts on the education system. The downside is that there has been a decline in efficiency, as all students need direct contact and some have a lack of digital devices. On the other side, it helps students learn how to use the Internet not only for social networking but also for education, self-development and exploring the World outside their own communities. I am sure that this will help the students to realize their potential  and opportunities regardless of their location.” 

 
hayk.png


Hayk, who teaches algebra, geometry and computer science at Bagaran School, found that his students were unprepared for a sudden shift to distance learning too, with everything happening in a matter of days. Although Hayk had the skills to use modern online platforms and had already introduced some platforms to his students, he too faced certain difficulties with teaching online. Internet access, and the availability of technology, are not the only hurdles to successful distance learning, since many teachers, especially those in remote communities, may not be tech savvy. Hayk thinks that the transition from a world of hard copies and chalkboards to a virtual space will require robust training and support.

In addition to technical issues, Hayk specified that many students simply miss the online classes because of the generally low level of enthusiasm, self-awareness, and motivation. With so many choices for online entertainment competing with e-learning, self-discipline is key. While maintaining student engagement has been challenging for some students, Hayk has been inspired by the students who diligently log-in each and every class session.

According to Hayk, the next academic year will be a time of working harder and gaining new skills. This unexpected situation brought forward new methods and approaches which we can develop to work more skillfully and effectively with students.

 
devider01.jpg
 

MARIA MANUKYAN, TSOVAZARD SCHOOL

“By switching to distance learning, we needed to develop our knowledge and skills so that we can use various online tools and platforms for education. As a teacher, I prefer direct contact with students, but at the moment it is important and alarming for me that if distance learning continues, all students shall have equal opportunity and accessibility. 

In the context of COVID-19 and the current situation, it became clear that not all students are provided with accessibility and equal opportunities. I am glad to see that steps are being taken now to find possible solutions to this problem.”

 
masha.png


“Alright dears, now turn on your cameras, raise your exercise-books without opening them, and put them aside so I can see them.”

This is the way Masha, the friendly English language teacher of Tsovazard School, makes sure that her students don't cheat while completing the online assignments. Switching to distance teaching, Masha too has faced the question of what platform to use. Most of the teachers in her school were used to the Viber application, but it wasn't meeting her needs, because it only allowed them to connect via group audio calls, notably with frequent interruptions, which makes explaining the material and the overall work with students impossible or inefficient. So, she decided to introduce the Zoom to her students, and now she is using this platform to deliver the new material through screen sharing while using a Word doc as a board to make the lesson exciting for the children. 

To make the work more interactive, Masha shares different video materials with the students or makes her own videos for new lessons. She says that the school and the community were not prepared for a full transition to distance learning because the internet connection was so poor, and many students didn't have computers or sophisticated smartphones, forcing students to skip certain lessons or turn to their neighbour and friends for technical support. Masha is trying to fill the gap with these students through phone calls, which requires extra time and efforts. Internet interruptions and power outages pose additional hurdles. Despite all hardships, Masha is full of hope that distance learning will bring good changes and open new opportunities for her students.

 
devider02.jpg
banner001.jpg

 
 
ԵՐՎԱՆԴ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ Հանրային համագործակցության եւ հաղորդակցության ղեկավա, «Դասավանդի'ր, Հայաստան»

ԵՐՎԱՆԴ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ
Հանրային համագործակցության եւ հաղորդակցության ղեկավա,
«Դասավանդի'ր, Հայաստան»

 

Հեղինակից. ՀԵՏՀԱՅԱՑՔ ՀԵՌԱՎԱՐ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆԸ

Աշխարհում թագավարակի հետեւանքով դպրոցներն ամբողջովին անցել են հեռավար ուսուցման։ Դեմ առ դեմ դասընթացները փոխարինվել են առցանց հարթակներով։ Թղթե մատյաններն անգամ դարձել են առցանց։ Գուցե ուսուցիչների եւ աշակերտների որոշ հատված միշտ էլ գերադասել է առցանց ուսուցման մեթոդները, սակայն շատ-շատերի համար հեռավար կրթության անցումն ավելի քան անսպասելի էր, իսկ հեռավար դասընթացների գործիքները՝ անհայտ եւ չլսված։ Դրան ավելացնենք Հայաստանի եւ Արցախի շատ համայնքներում ինտերնետ կապի անհասանելիությունը, վատ որակն ու աշակերտների սահմանափակ հնարավորությունները։ Այնուամենայնիվ, ինտերնետային կապը կամ տեխնոլոգիական ապահովությունը հեռավար կրթության միակ խնդրահարույց կողմերը չեն, հարկավոր է նաեւ նկատել, որ շատ աշակերտները սովոր չեն օգտագործել համացանցը հեռավար կրթության կազմակերպման համար։

COVID-19-ը անխոս ցնցեց աշխարհը և ուղղակիորեն ազդեց կրթության կազմակերպման եւ դրա հետագա զարգացման վրա: Կրթության հեռավար ուսուցանումը ուսուցիչների եւ աշակերտների համար եղել եւ շարունակում է մնալ խնդրահարույց։ Թեեւ թագավարակը ժամանակավոր է, բայց աշակերտների այսօրվա կրթության կազմակերպումը թողնելու է մշտական հետեւանքներ։ Այսօր ուսուցիչները ունեն յուրահատուկ հնարավորություն օգտագործելու իրենց ուսուցողական հմտությունները, մեթոդները եւ անգամ անձնային հատկությունները, որպեսզի ոգեւորեն աշակերտներին մնալ մոտիվացված եւ շարունակել սովորել։

Ստեղծված իրականության մանրամասների հետքերով զրուցել ենք «Դասավանդի’ր, Հայաստան»-ի Ծրագրի Ուսուցիչ-առաջնորդներից մի քանիսի հետ, ովքեր կիսվում են իրենց փորձով եւ կարծիքներով։

 
devider01.jpg
 

ԱՆՈՒՇ ԱՄԻՐԲԵԿՅԱՆ, ՄՈՒՍԱԼԵՌԻ ԴՊՐՈՑ

«Կարեւոր է նշել, որ ստեղծված իրավիճակը չստեղծեց, այլ վերհանեց խնդիրներ, որոնք եղել են։ Ամենակարեւորն այն է, որ ուսուցիչը կարողանա շատ արագ կողմնորոշվել եւ օգտագործել առցանց հարթակն այնպես, որ աշակերտների մոտ հետաքրքրություն առաջանա։ 

Թե’ աշակերտների, թե’ ուսուցիչների համար շատ կարեւոր է դպրոց գնալ, սակայն կարեւոր է նաեւ դպրոց չգնալով ստանալ եւ փոխանցել գիտելիք, այս պարագայում սա ուսուցիչների գերխնդիրն է։ Ես փորձում եմ այնպես անել, որ աշակերտները չհուսահատվեն տանը մնալով, այլ սկսեն սիրել առցանց դասերն ու սպասել դրանց։ Օրինակ՝ փորձում ենք մեր «առցանց գրատախտակի» վրա տարբեր գույներով գրել կամ պազրապես զրուցել, որպեսզի դասերն ավելի հետաքրքիր լինեն, եւ աշակերտները չմնան տան մթնոլորտի ազդեցության տակ, որտեղ հիմնականում խոսվում է համավարակի մասին։ Կարող եմ ասել, որ այս շրջանում ես սովորեցի ուսուցիչ լինել նաեւ դպրոցից դուրս։

Այսօր մենք արդեն ունենք առցանց հարթակների օգնությամբ դասերի կազմակերպման հսկայական փորձ եւ առաջխաղացում։ Հարկավոր է այս հմտությունները էլ ավելի զարգացնել եւ հղկել՝ բոլոր աշակերտների համար ավելի հասանելի եւ արդիական կրթություն ապահովելու համար»։ 

 
anush.png


-Ընկեր Ամիրբեկյան, կարելի՞ է մի րոպեով դուրս գնալ:
-Ընկեր Ամիրբեկյան, գրիչս չի գրում: 
-Ընկեր Ամիրբեկյան, Ձեր նկարը քարացել է, դուրս գա՞ք, նորից գաք:
-Ընկեր Ամիրբեկյան, կարելի՞ է դասից հետո Զատիկի համար ցանած ցորենը ցույց տամ (իսկ հետո՝ շրջայց ամբողջ տնով)։

Այս արտահայտությունները դարձել են Մուսալեռի դպրոցի տարրական դասարանի ուսուցչուհի ընկեր Ամիրբեկյանի առօրյայի անբաժանելի մասնիկը։ Անուշի խոսքերով, երբ երկրում հայտարարվեց արտակարգ դրություն,  նա  անմիջապես տեղեկացրեց  իր դասարանի ծնողներին, որ հարկավոր է դասերը շարունակել առցանց հարթակում եւ հենց այդտեղ էր, որ նա բախվեց որոշակի խնդիրների։ Ցավոք, շատերի համար ինտերնետը պարզապես նկար կամ հաղորդագրություն ուղարկելն է, իսկ հեռահար դասընթացների համար նախատեսված հարթակներին թե’ աշակերտները, թե’ ծնողները ծանոթ չէին։ Սկզբի մի քանի օրերին սկսեցին օգտագործել Viber հավելվածը, տնային աշխատանքները գրում ուղարկում էին, սակայն այդպես արդյունավետ ու հետաքրքիր չէր։ 

Քանի որ աշակերտների ծնողներին առավել ծանոթ էր Skype-ը, Անուշը որոշեց, հեռահար դասերը շարունակել անցկացնել այդ հարթակով։ Երեխաների համար դասերն առավել արդյունավետ ու հետաքրքիր դարձնելու համար դասարանը բաժանել է 5-6 հոգանոց խմբերի եւ հերթականությամբ կազմակերպում է դասերը։ Դասամիջոցները փոխարինվել են էկրանի դիմաց միմյանց հետ կարճ մարմնամարզությունով, իսկ անկարգություն անելու նկատողությունը չաթից ժամանակավորապես հեռացնելն է։ Այնուամենայնիվ, զվարճալի եւ դրական լիցքերի հետ մեկտեղ գոյություն ունեն խնդիրներ, որոնք անմիջականորեն ազդում են դասերի արդյունավետության եւ հավասար ներգրավածության վրա։ Հիմնական խնդիրը թերեւս ինտերնետային վատ կապն է, ձայնի կամ էկրանի անընդմեջ ընդհատումը։ Խնդրահարույց եւ ժամանակատար է նաեւ աշակերտների՝ գործիքներին չտիրապետելը եւ դրանք օգտագործելու բացատրման գործընթացը։ Կա նաեւ դասին ժամանակին չմիանալու եւ պատասխանատվության խնդիր, շատ հաճախ աշակերտները ծուլանում կամ մոռանում են եւ դասերին միանում են ուշացած։ Ըստ Անուշի, չնայած բոլոր խնդիրների, հեռահար ուսուցման այս փորձը դեռ անպայման դրական ազդեցություն է ունենալու եւ ապագայում բոլորն ավելի պատրաստված եւ իրազեկված կլինեն հեռահար դասերի կազմակերպման համար։ 

 
devider01.jpg
 

ՀԱՅԿ ՍԻՄՈՆՅԱՆ, ԲԱԳԱՐԱՆԻ ԴՊՐՈՑ

«Հաջորդ ուսումնական տարին լինելու է շատ ավելի աշխատատար եւ նորանոր հմտություններ ձեռք բերելու ժամանակաշրջան։ Ստեղծված անսպասելի իրավիճակն իր հետ բերեց նոր մեթոդներ եւ մոտեցումներ, որոնք զարգացնելով կարող ենք ավելի հմուտ եւ արդյունավետ աշխատել աշակերտների հետ։ Հեռավար ուսուցմանն անցնելիս շատ է զգացվում աշակերտների հետ անմիջական շփման եւ համայնքի կոլորիտային միջավայրի պակասը։ Համայնքում թվային միջոցների սղությունը եւ դրա հետեւանքով ստեղծված նոր բնույթի խնդիրները, առաջ բերեցին ինքնազարգացման, նոր գործիքների եւ հմտությունների տիրապետման անհրաժեշտություն եւ հնարավորություն։ COVID-19-ը կրթական համակարգի վրա ունեցավ եւ կունենա թե’ դրակական, թե’ բացասական կող։ Բացասականն այն է, որ եղավ արդյունավետության անկում, քանի որ բոլոր աշակերտները կարիք ունեն անմիջական շփման եւ ոմանք էլ ունեն թվային միջոցների սղություն։ Դրականն այն է, որ աշակերտները սովորեցին կիրառել համացանցը ոչ միայն սոցիալական ցանցերի օգտագործման, այլ նաեւ կրթության, զարգացման եւ համայնքից դուրս գտնվող աշխարհի ճանաճման համար։ Վստահ եմ, որ սա կնպաստի աշակերտների մոտ անկախ գտնվելու վայրից գիտակցել իրենց հնարավորությունները»։

 
hayk.png


Բագարանի դպրոցում հանրահաշվի, երկրաչափության եւ ինֆորմատիկայի ուսուցիչ Հայկի եւ իր աշակերտների համար հեռավար կրթությանն անցումը եւս կատարվեց մի քանի օրվա ընթացքում՝ համպատրաստից։ Թեեւ Հայկը լավ է տիրապետում ժամանակակից առցանց հարթակներին եւ իր աշակերտներին էլ դպրոցի հնարավորությունների սահմաններում  փոխանցում է իր փորձը, հեռավար կրթությանն անցնելիս հանդիպեց որոշակի դժվարությունների։ Ըստ Հայկի, մեկ շաբաթում թղթե մատյաններից, կավճե գրատախտակներից եւ դեմ առ դեմ դասերից հեռավար ուսուցման անցումն անարդյունավետ է եւ այս պահին չի կարող արդարացնել մեծածավալ սպասելիքներ։ Միայն ինտերնետ կապի հասանելիությունը չի կարող առցանց դասի անցկացման չափորոշիչ լինել, քանի որ ուսուցիչներց շատերը, հատկապես համայնքներում, չեն տիրապետում համապատասխան հմտություններին, չունեն համակարգիչներ եւ այդքան էլ լավ ծանոթ չեն հեռավար դասերի առցանց գործիքներին։ Ի հավելում տեխնիկական հագեցվածության խնդիրների, Հայկը նաեւ նշում է կա արդյունավետության եւ մոտիվացիայի պակաս։ Առցանց ժամանցային հաղորդումների հսկայական ընտրության պայմաններում առցանց կրթությունը կարեւորելու հարցում առանցքային է ինքնակարգապահությունը։ Մինչ որոշ աշակերտների համար մարտահրավերային է ներգրավվածության պահպանումը, Հայկը տպավորված է այն աշակերտներով, ովքեր հետաքրքրությամբ մասնակցում են ամեն դասի: 

 
devider01.jpg
 

ՄԱՐԻԱ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ, ԾՈՎԱԶԱՐԴԻ ԴՊՐՈՑ

«Հեռավար ուսուցմանն անցնելով անհրաժեշտություն եղավ զարգացնել մեր գիտելիքներն ու հմտությունները, որպեսզի կրթության համար կիրառենք առցանց տարբեր գործիքներ եւ հարթակներ։  Որպես ուսուցիչ ես գերադասում եմ աշակերտների հետ անմիջական շփումը, բայց այս պահին ինձ համար կարեւոր ու մտահոգիչ է, որ եթե հեռավար կրթությունը շարունակվի, ապա բոլոր աշակերտները պետք է ունենան հավասար հնարավորություն եւ հասանելիություն։ 

COVID-19-ի եւ ստեղծված իրավիճակի պայմաններում հասկանալի դարձավ այն փաստը, որ ոչ բոլոր աշակերտներն են ապահովված հասանելիությամբ եւ համաչափ հնարավորություններով։ Ուրախ եմ տեսնել, որ հիմա ձեռնարկվում են քայլեր այս խնդրի հնարավոր լուծումների համար»։

 
masha.png


«Երեխեք ջան, հիմա վիդեոն միացնում եք, տետրերը բարձրացնում եք, փակ ցույց եք տալիս ու դնում եք մի կողմ, որ ես տեսնեմ»։

Ծովազարդում անգլերենի ընկերասեր ուսուցչուհի Մաշան այսպես է փորձում հետեւել, որ աշակերտները չարտագրեն առցանց առաջադրանքներ անելիս։ Հեռավար կրթությանն անցնելիս Մաշան եւս բախվեց «ի՞նչ հարթակ օգտագործել» հարցին, իր դպրոցում ուսուցիչների մեծամասնությունը օգտագործում է Viber-հավելվածը, բայց իր համար դա հարմար տարբերակ չէր, քանի որ կարող ես միայն ձայնը լսել, այն էլ կապի խաթարմամբ, իսկ աշակերտներին դաս բացատրելը կամ ընդհանուր առաջադրանքների շուրջ աշխատելը դառնում է անհնար եւ անարդյունավետ։ Որոշեց, որ աշակերտներին պետք է ներկայացնի եւ սովորեցնի Zoom-ը։ Այժմ դասերը հիմնականում այդպես է կազմակերպում, նոր դաս բացատրելիս կիսվում է իր էկրանով, իսկ Word file-ը ծառայում է որպես գրատախտակ, որպեսզի երեխաների համար էլ ավելի հետաքրքիր լինի։ 

Աշխատանքն ավելի ինտերակտիվ դարձնելու համար աշակերտներին ուղարկում է տարբեր հոլովակներ կամ ինքն իրեն է ձայնագրում դասերը ներկայացնելիս։ Մաշան նշում է, որ իր դպրոցն ու համայնքը պատրաստ չէին ամբողջությամբ հեռավար կրթությանն անցնել, քանի որ ինտերնետ կապը թույլ է, աշակերտներից շատերը չունեն համակարգիչ կամ համապատասխան հեռախոս եւ երբեմն ստիպված են լինում բաց թողնել դասերը կամ դիմել հարեւաններին եւ ընկերներին։ Մաշան փորձում է այդպիսի աշակերտների հետ դասերը լրացնել հեռախոսազանգերով, ինչը իրենից հավելյալ ժամանակ եւ էներգիա է տանում։ Դասերի ընթացքում երբեմն կարող է ինտերնետ կապը ընդհատվել կամ հոսանքը գնալ, դրան ավելանում է աշակերտների քիչ ներգրավածությունն ու հետաքրքրությունը։ Անկախ բոլոր խնդիրներից Մաշան լիահույս է, որ հեռավար կրթության այս փորձը ունենալու է դրական ազդեցություն  եւ ապագայում բերելու է նոր հնարավորություններ։


Mik Kubelyanalumni, 1
ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ ԱՐՄԱՎԻՐԻՑ | A STORY FROM ARMAVIR

Սիրանուշ Ամիրյան, գյուղ Արշալույս

kids.jpg
 
 

Ահա և վերջ, թե՞ սկիզբ․․․

Ես Սիրանուշն եմ․․․ էէէէ, ընկեր Ամիրյանը, և, այո՛, ես երջանիկ եմ։ Դասավանդում եմ Արամվիրի՝ ամենաշխատասեր Արշալույս համայնքում։ Չնայած դրան իմ ճամփորդությունը «Դասվանդի’ր, Հայաստանի» հետ սկսել է Վազաշեն համայնքից, երբ  մեկ օրով հյուր էի Սաթենիկի ու Էսթերի մոտ։ Այդ օրը իմ մեջ վերացան բոլոր կասկածները։ Մինչ այդ ես նման էի լարախաղացի, որը դեռ վստահ չէր վերջնակետ կհասնի թե ոչ, իսկ այդ օրը հստակ նշմարվեց ինձ մոտ վերջնակետը։ Ինչու՞ ։ Այդ օրը ինձ դիմավորեց 5 ամյա մի փոքրիկ, որը սկսեց պատմել գյուղի մասին, ու ամեն քայլ դնելուց որոշումս ավելի ու ավելի էր ամրապնդվում, երբ պատկերացնում էի իմ աշակերտներին ու նրանց հետ բացահայտելիք աշխարհս։

Լինելով տնտեսագետ ու աշխատելով իմ մասնագիտության՝ հոգու անտառի մի լուսավոր կետում երազում էի սեփական դպրոց ունենալու մասին։ Ամեն օր մտքում մի քար ավելացնում։ Ու դե ինչպես որ լինում է սովորաբար, երբ գիտենք ինչ ենք ուզում, ճանապարհները մեզ բերում են դեպի այն կետը, որը օգնելու է հաջորդ որոշիչ քարը դնելու։ Հաջորդ կանգառս, թեև ավելի ճիշտ կլինի ասել թռիչքուսին (չեմ ասի, ինչու, որ բացահայտելու բերկրանքը դու էլ ապրես) եղավ «Դասավանդի’ր, Հայաստանը»։ Ի՞նչ եղավ դրանից հետո։ Հայտնվեցի ամենաստեղծարար երեխաների հետ մի կտուրի տակ։ Սկսեցի ապրել նրանց հետ, ոգևորվել նրանցից, նշմարել առաքելությունս, իմաստավորել արածս ու անելիքս։

Շատերիցս կլսեք, որ այս երկու տարում փոխվել ենք, այո՛, ես էլ կկրկնվեմ, փոխվում ենք բոլորս, բայց սա միանշանակ դրական փոփոխություն է։ Փոխվում ենք, քանի որ փոխում ենք։ Փոխվում ենք, քանի որ շփվում ենք այն արարածների հետ, ովքեր դեռ չեն մոռացել որ կյանքը վայելք է։ Փոխվում ենք, քանի որ ամեն պահ օդը լցված է հնարավորություններով, ու շնչառությունդ էլ սկսվում է բացվել։ Փոխվում ենք, որովհետև ամեն անգամ երեխաներից մեկի հետ մեղմիկ ու անկեղծ զրույց ունենալիս հնարավոր չէ ավելի լավը չդառնալ։ 

 
siranush.jpg

 

And here is the end, or the beginning? 

I am Siranush...oooh Miss Amiryan, and yes, I am happy. I am teaching in Armavir region's most hardworking community-in Arshaluys. Although my journey with Teach For Armenia has started from Vazashen community where I was hosted for a day by Satenik and Esther. On that day all my hesitation faded away. Till that I was like a tightrope walker who is not certain that the endpoint is reachable or not, but on that day the endpoint was visible. Why? On that day a 5 year old baby girl greeted me and started to tell me about her village and by every step my decision was strengthening more and more when I was imagining my students and the new World to be discovered with them.

Being an economist and working in my field, in a bright side of my soul’s deep forest I have always dreamed of having my own school. I was putting one more stone each day. And as usual, when we know what we want, the roads lead us to the point where we will help to put the next decisive stone. My next stop or I would say my flight (I will not say why so that you also can enjoy the excitement of discovering it) has become Teach For Armenia. What happened afterwards? I suddenly appeared under the same shelter with the most creative kids. I started to live with them, I got inspired by them, everything I said and did started to make sense.      

Many of you will hear that we have changed in these two years, yes, I will repeat, we are all changing, but this is definitely a positive change. We have changed because we changed. We have changed because we spend our time with creatures who have not forgotten that life is a pleasure yet. We have changed because every moment the air is full of opportunities and your breath begins to open up. We have changed, because every time we have a soft and sincere conversation with one of the kids, it is impossible not to become better.

 


Mik Kubelyanalumni, 1
ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ ԱՐԱԳԱԾՈՏՆԻՑ | A STORY FROM ARAGATSOTN

Անուշ Մելքոնյան, գյուղ Լեռնարոտ

banner01.jpg
 
children05.jpg

Կիրակոս, ա՜յ Կիրակոս, այդ ու՞ր…
Կիսաքանդ աստիճանները արագ֊արագ հաղթահարելով շրջվեց դեպի ինձ ու իրեն բնորոշ անմիջականությամբ պատասխանեց.
֊Ընկեր Մելքոնյան, պիտի գնամ, կովը ծնելա։
Կիրակոսը ապրում էր դպրոցի դիմացի տանը ու իր դասարանցիների հետ դասամիջոցին վազում այգի՝ խնձոր պոկելու։ Խնձորները շատ հաճախ  հայտնվում էին նաև իմ սեղանին, սկզբում վախվորած հայացքով հետևելով արձագանքիս, հետո՝ չարաճճիորեն ժպտալով։
Սա Լեռնարոտն է. առեղծվածային Արագածի փեշի տակ մեծացած 100֊ամյա համայնքը, որը կերտվել է լեռանը բնորոշ համառությամբ ու վեհությամբ։

 


Հիշում եմ՝ առաջին այցելությունս համայնք շատ էպիկ էր։ Օգոստոս, կիզիչ արև, մոտոցիկլ, փշածածկ ու չորացած բնություն, քարքարոտ ու անվերջ թվացող ճանապարհ։ Ակամայից հիշեցնում էր AC/DC- ի «Highway to hell» երգը։ Ճանապարհին մի մարդու հանդիպեցինք, ով  պարզվեց դպրոցի պահակն էր.
֊Ախր դուք ո՞նց եք գտել էս գյուղը, սա ըսկի քարտեզում չկա, մեր մեջ ասած, Հայաստանի կույրաղիքն է։
Հետո հարց ու փորձ արեցինք ազատ տուն գտնելու համար ու պարզվեց, որ ազատ տուն չկա,բայց ազատ գոմ կա))) Վերջապես նշմարվեց Լեռնարոտի ցուցատախտակն ու մեր տեսադաշտում հայտնվեց այդքան սպասված դպրոցը։ Դպրոցի բակում մեզ էին սպասում մի  երիտասարդ տղամարդ և մի  ժպտերես կին։ Երիտասարդը դպրոցի տնօրենն էր, ով  արդեն երկու տարի էր ինչ ստանձնել էր այդ պաշտոնը և շատ նվիրված էր իր դպրոցին։ Իրենց առաջարկով տեղափոխվեցի իրենց տուն, մինչ մի ազատ տուն կգտնեի։ 

children04.jpg
 
children06.jpg

Նոր տունը, որ տեղափոխվեցի գտնվում էր հարակից Կոշ  գյուղում, այն Լեռնարոտից հեռու էր 11կմ-ով։ Ես հասցրեցի ընկերանալ հարևանների, ջրի մարդու, տաքսու վարորդ Էդգարի (ով ուներ շատ սուր հումոր), խանութպան Լադոյի  և  հաճախ տուն մտնող կատուների, հնդկահավերի ու  մկների հետ. վերջիններիս ու իմ միջև սկսեց գոյության կռիվ։

Երկու  տարի առաջ երբևէ չէի պատկերացնի թե կարող եմ թողնել ամեն ինչ ու գալ մի անծանոթ գյուղ, որտեղ ջրի ու տան միակ վարդակի առկայությունը շքեղություն կդիտվեր։ Կենցաղային պայմանների դժվարությունները ու կարոտը շատ տարրական բաների հանդեպ  վերափոխեց ու վերաիմաստավորեց կյանքս։ Մի տեսակ կարևոր մարդ էի զգում ինձ ու արժեւորվում էր կյանքս։ Ամեն օր դպրոց գնալիս ու երեխաների անեղծ ժպիտները տեսնելիս մոռանում էի ամեն դժվարության  մասին։

 

Միշտ մտածում էի որևէ կերպ ինչ֊որ բան փոխելու մասին ու վերջապես ունեի նման հնարավորորություն։ Այս պարագայում ոչ միայն ինքդ ես լինում վերափոխող ու կարծրատիպեր կոտրող, այլև ինքդ ես փոխվում։ 
Անվերջ տիրող գաջեթների ու նույն լեկալով արտադրած դեմքերի մեջ էնքան էր  պակասում գյուղական մաքուր օդն  ու մանկան անկեղծությունը, քիթդ ընկնող  թարմ թխած բոքոնի հոտն ու չոբանի հետ զրույցները։ 

Աշակերտներիս հետ շատ շուտ մտերմացանք ու վստահություն ձեռքբերելուց հետո մի օր անկեղծացան.
֊Ընկեր Մելքոնյան, որ իմացանք Երևանից դասատու ա գալու, քար կտրեցինք, հետո, երբ Ձեզ տեսանք կարմիր, կարճ մազերով, հետն էլ մոտոցիկլով էկած, մտածեցինք` բաններս բուրդ ա։ Բայց, որ ժպտացիք ու խոսեցիք մեզ հետ, իսկույն հասկացանք, որ դուք ծեծողներից չեք։ Համ էլ,֊ավելացրեց Անդրանիկը, - դուք, որ էկաք մեր գյուղ մեր  դասատուներն էլ սկսեցին գունավոր «կալգոտկա» հագնել ։

children02.jpg
 

Շուտով կավարտվի ծրագիրը, կավարտվի նաև իմ ուսուցչի առաքելությունը Լեռնարոտում։ Այստեղ ես թողնում եմ սեղանին դրված խնձորներն ու թաց ընկույզը, ուուցչանոցի թարմ թխած բոքոնով  ու մոզու պանրով ընդմիջումները, առավոտյան ուսապարկերով նախիրը արոտ տանող ու շնչակտուր դասի վազող ,  փոքրիկ, բայց կոփված մարմնով տղաները, կոշտացած ձեռքերով, բայց անասելի փափուկ սրտով աղջիկները, ատամիկով ժպտացող պստոները ու երբեք չկիսատվող սերը. սեր, որը երբեք չի կեղտոտվում ու չի մոռացվում։


Anush Melkonyan, Village Lernarot

banner01.jpg
 

"Kirakos, Kirakos, where are you going?
Overcoming the half-destroyed stairs, he turned to me and answered with his typical directness.
-Miss Melkonyan, I have to go - the cow is giving birth.
Kirakos lived in front of the school and during the pauses he would ran to a garden with his classmates to pick apples. Apples often appeared on my table, first with a frightened look on his face, then with a mischievous smile. 

This is Lernarot - a 100-year-old community, which grew up under the mysterious mount Aragat, was built with the typical stubbornness and majesty of the mountain.

I remember my first visit to the community, it was very epic. August, scorching sun, motorcycle, thorny and dry nature, rocky and seemingly endless road. Involuntarily I remembered AC/DC's "Highway to hell" song. On our way we met a man who turned out to be the school guard.

"How did you find this village? This is not even on the map, as we say, it is the blind alley of Armenia.

Then we asked questions and tried to find a vacant house, and it turned out that there was no free house, but there was a free barn. 

A young man and a smiling woman were waiting for us in the school yard. The young man was the principal of the school, who had been in charge for two years and was very devoted to his school. At their suggestion, I moved into their home until I found a vacant home.

The new house where I moved was in the nearby village of Kosh, 11 km from Lernarot. I managed to make friends with neighbors, with water man, taxi driver Edgar (who had a very sharp sense of humor), shopkeeper Lado, and with some cats, turkeys, and mice who always entered my house. A war started between the latter and me.

Two years ago, I would never have imagined that I could leave everything and come to an unfamiliar village, where water and a house would be luxury. The hardships and longings of everyday life have transformed and redefined my life. I felt a kind of important person and my life became very appreciated. Every day when I went to school and saw the sincere smiles of children, I forgot about all the difficulties.

I always wanted to change something and I finally had that opportunity. In this case, you are not only transforming yourself and breaking stereotypes, but you are changing yourself.

The endless gadgets and the faces produced with the same varnish were so lacking in the clean rural air and in the sincerity of childildren, the smell of freshly baked loaf of bread and conversations with the shepherd.

My students and I soon became close and one day, after gaining trust, they became more sincere.

"Comrade Melkonyan, when we learned that a teacher would come from Yerevan, we were so amazed, and then when we saw you with red, short hair, and then on a motorcycle, we thought, 'We are in a hard situation.' But when you smiled and talked to us, we immediately realized that you were not one of the beaters. And, Andranik added, "when you came to our village, our teachers started wearing colored tights - just like you.

The Program will end soon, and my teacher's mission in Lernarot will end. Here I leave the apples and wet walnuts on the table, the freshly baked loaf of bread and local cheese in the kitchen, the shepherd carrying the herd in the morning with his backpack, breathless running boys, with small but hardened bodies, girls with hardened hands, but with an unspeakably soft heart, smiling kids and never parting love -  love which will never be defiled or forgotten.

 


Mik Kubelyanalumni, 1
ԻՄ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆՆ ՈԻ ԳԵՂԱՐՔՈՒՆԻՔԸ | MY STORY AND GEGHARKUNIK

kids.jpg
 

Աշխեն Վարդանյան, գյուղ Սարուխան

-C’est tout, au revoir,- ցտեսություն ասեցի աշակերտներիս և արդեն ուզում էի դուրս գալ, երբ աշակերտուհիներիցս երեքը մոտեցան ինձ:

-Ընկեր Վարդանյան, կարելի՞ է ձեզ մի քանի հարց տալ, -ասաց Մոնիկան և ամաչելով ավելացրեց,-բայց դասի վերաբերյալ չի…

- Լսում եմ, Մոնիկա ջան , - ժպիտով պատասխանեցի:

-Ընկեր Վարդանյան, դուք արդեն երկար ժամանակ է ՝ մեր գյուղում եք, որո՞նք են ձեր ձեռքբերումներն այս ամիսների ընթացքում: Ի՞նչ եք սովորել, ի՞նչ խնդիրներ եք հաղթահարել և ինչպե՞ս:

Հարցն անակնկալի բերեց ինձ. չգիտեի որտեղից սկսել, իսկ աղջիկները , հավանաբար մտածելով, որ ես հարցը չհասկացա, սկսեցին մեկնաբանել.

-Ընկեր Վարդանյան ջան, ուղղակի ճիշտ հասկացեք, մենք որ ձեզ շատ ենք սիրում,  ուզում ենք ձեզ նմանվել, այնքան հետաքրքիր է՝ ինչպես եք հարմարվել ձեզ համար նախկինում անծանոթ մարզին ու այստեղի բնակիչներին: Ուղղակի հետաքրքիր է, կասե՞ք:

-Էրեխեք ջան, միշտ էլ բոլորիս կյանքում լինում է մի այնպիսի շրջափուլ, որից հետո մենք այլևս այն չենք լինում, ինչ առաջ էինք: Սկզբում ինձ համար օտար էր ձեր գյուղը, օտար էիք դուք, ձեր բարբառը՝, և որքան էլ մեծ սիրով և մեծ գաղափարներով ոգեշնչված էի եկել, մտավախություն ունեի, որ դուք , ձեր համագյուղացիները ինձ միգուցե չկարողանաք ընդունել, որ ես օտար մարդ եմ՝ ուրիշ մարզից, ով շատ տարբեր է ձեզնից: Ձեր բարբառն սկզբում ընդհանրապես չէի հասկանում, շատ դժվար էր մնալ այստեղ: Միակ մխիթարանքս ձեզ շատ սիրելն էր՝ սիրով էի գալիս աշխատանքի: Որոշեցի ավելի մոտիկից ճանաչել ձեզ, ձեր գյուղը, հետաքրքրվել ձեր սովորություններով: Նույնիսկ ավանդական ճաշատեսակներից սովորեցի Գավառի քյուֆթա պատրաստել, Գավառի փախլավա թխել: Սովորեցի տեսնել, գնահատել ու վեր հանել յուրաքանչյուրի սրտի ոսկին, ուրիշի խնդիրը համարել իմը, ուրիշի ուրախությամբ ուրախանալ այնպես , ինչպես կուրախանայի իմ հաջողությունների համար: Իսկ դա գիտե՞ք ինձ ինչ տվեց. Սարուխանից հեռու սկսեցի կարոտել նույնիսկ դեպի գյուղ տանող ծառուղին, ամեն քարը, ամեն բնակչին՝ ծանոթ թե անծանոթ, մեր դպրոցը , դասերը… Մարզից դուրս ձեր բարբառը լսելով ակամայից սիրտս սկսեց թրթռալ… Էրեխեք…մի խոսքով, շատ սիրեք ձեր գյուղը, ձեր գյուղն ամենալավն է, արդեն ես էլ եմ շատ սիրում… ցտեսություն…

Հուզված դուրս եկա դասարանից՝ չկարողանալով նայել իմ բարի աշակերտների աչքերին, քանի որ վախենում էի ցույց տալ այն արցունքի կաթիլները, որոնք առաջացել էին այն մտքից, որ շուտով ժամանակն է մոտենում իմ հերթը հանձնելու Առաջնորդության Ծրագրի այլ մասնակցի:

-Բարև, ընգեր Վարդանյաաաան ջաաաա՜ն, իմա՞լ եք, չխասկըցա , էս դուք մեզ չեք կարոտցե՞լ, որ մկա չեք գալում մեր դասարան, ինչ անենք թե էսօր ֆրանս չունենք,- միջանցքի մի ծայրից մյուս ծայրը տարածվեց Դավիթի բամբ ձայնը:

Երբ մոտեցավ, բարևեցի ու փոխանցեցի, որ այսօր իրենց դասարանի աշակերտների հետ երեկոյան տեսազանգով կխոսենք, համ էլ՝ կքքնարկենք ֆիլմը որ հանձնարարել էի դիտել:

-Ընգեր Վարդանյան ջա՞ն, հետո մեզ կասեք , որ մենք ձեր անկարգներն ենք (այդպես փաղաքշորեն դիմում էի չարաճճիներիս, երբ մոռացած էին լինում ինչ-որ հանձնարարություն կատարել), բա ինչի՞ եք ութերի հետ գնում փուռ(աթարի մեջ խորովված կարտոֆիլ) ուտելու , իսկ մեզ խետ էս մի ամիս ա ոչ մի տեղ չեք գացել: 

Ժպտացի, ասեցի՝ կքննարկենք դա երեկոյան, ու դպրոցի աստիճաններով իջա դպրոցի բակ: Քայլում էի ու մտածում՝ ինչպես է հնարավոր չսիրել այս հրաշք գյուղը, այս բարի ու աշխատասեր մարդկանց, քո հանդեպ հավատով ու հույսով լցված այս աշակերտների աչուկները… Ես այլևս չէի ուզի լինել այնպիսին, ինչպես երկու տարի առաջ: Ես ինչ-որ առումով այն փոփոխությունն էի, որ ակնկալում էին այս երեխաները, իսկ իրենք այն փոփոխությունն էին իմ կյանքում, որը ես երբևէ չէի ակնկալել … Հիմա քո՛ ժամանակն է դառնալու ա՛յն փոփոխությունը, որն ակնկալում են այլ աշակերտներ, ա՛յն հույսն ու օրինակելի ուսուցիչը, որին միայն երախտագիտությամբ լի աչուկներ կնայեն: Ոգեշնչի՛ր նրանց, և նրանք կոգեշնչեն քեզ, արի՛ Գեղարքունիք, շարունակի՛ր իմ գործը, քանի որ այստեղ քեզ սպասում են:



Mik Kubelyanalumni, 1
ԻՄ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆՆ ՈԻ ՇԻՐԱԿԸ | MY STORY AND SHIRAK

school01.jpg
 

Արի՛, վայելի՛ր, սիրի՛ր և սիրվի՛ր։

 

Շիրակի մարզի Կառնուտ գյուղի մասին գիտե՞ք։ Ես էլ չգիտեի։
Առաջին անգամ լսել եմ, երբ իմացա, որ երկու տարի այնտեղ եմ աշխատելու։ Ինչ խոսք՝ երջանիկ էի (դե Գյումրիին ով մոտ լիներ ու տխրեր)։
Առաջին քայլս,որ արել եմ դրանից հետո՝ սոցիալական ցանցերում դպրոցը փնտրելն էր։ Գտա։ Նկարներից հասկացա, որ ամուր ու կայացած դպրոց է։ Չէի սխալվում։ Գյուղից առաջինը ծանոթացա տնօրենիս ու նրա հայրիկի հետ։ Հեռվից փնտրում էի ու փորձում իմանալ, ով է Կառնուտի տնօրենը և ճիշտ էի գուշակել՝ Շիրակ աշխարհին բնորոշ հպարտ կեցվածքով, անկեղծ ու լայն ժպիտով, գանգրահեր և գեղեցկադեմ կինը տնօրենս էր։ Մոտեցա, զրուցեցինք և այսօրվա պես հիշում եմ նրա խոսքերը.

֊Բախտդ բերել է, որ մեր գյուղ ես գալու։ Գյուղում ցուրտ է և ուժեղ քամիներ են լինում, տաք շորեր կբերե՛ս։ Ժպտացի՝ հավանաբար այդ պահին ուժեղ քամիները չէին, որ ինձ անհանգստացնում էին։ Հետո ծանոթացա նրա հայրիկի հետ և զրույցի ընթացքում չգիտեի՝ ոնց թաքցնեմ վախից առաջացած հուզմունքս, երբ իմացա, որ աշխատելու եմ նրա փոխարեն։

֊Ես ըդպես էլ գիդեի օր իմ աղջկաս ձեռով բդի դուս գամ էս դպրոցից ,֊կատակում էր ....
Սեպտեմբերի մեկն էր. բոլորը բակում էին։ Եթե ասեմ քամի էր, դուք փոթորիկ հասկացեք։ Այս ամենը զվարճալի էր այնքան ժամանակ, մինչև եկավ երդման արարողության պահը։ Մի ձեռքով պահել էի հագուստս, մի ձեռքով բարձրախոսը, իսկ հողախառն քամին այդպես էլ չէր թողնում մինչև վերջ բացեի աչքերս, որ կարդամ տեքստը, որով հավերժ երդում էի տալու։ Ու պատահական չէր, որ ուղիս սկսվեց հենց այս դպրոցից։

 
school02.jpg
 

Հրճվանքով եմ հիշում այն պահը, երբ տեսա դասղեկական դասարանիս աշակերտներին։ Քչփչում էին, ծիծաղում, ոտքից գլուխ չափում ու ուրախանում։ Վերջերս հարցրի. ֊Երեխե՛ք, ի՞նչ էիք խոսում առաջին օրը, որ տեսաք ինձ։ ֊Դե ասում էինք՝ լավ է, որ սիրուն է ու ժպտում է։ Մնում է խիստ չլինի։ Երեխեքիս սպասումները արդարացված էին. խիստ չկարողացա լինել։ Մյուս դասարանը, որտեղ դասավանդելու էի՝ 10֊րդ դասարանն էր։ Լսել էի, որ հանգիստ դասարան է, աշակերտները՝ խելացի։ Երբ ծանոթացա նրանց հետ, վախերս կրկնապատկվեցին։

«Աստված իմ, ինձնից բոյով էս տղերքին ես ո՞նց եմ ասելու լսեք ինձ»։
Ընթացքում հասկացա, որ դրա համար ինձնից ջանք չպահանջվեց, ուղղակի անկեղծություն շփման մեջ ու մի քիչ էլ հարգանք իրենց կարծրատիպերի հանդեպ։ Զրուցում էինք, ես՝ գրական հայերենով, իրենք Գյումրու մաքրամաքուր բարբառով։ Շատ հաճելի էր լսել նրանց բարբառը, բայց դե հայոց լեզվի ուսուցչուհին պետք է ուշադրություն դարձներ ուղղախոսությանը։ Քիչ թե շատ, ստացվեց գոնե հայոց լեզվի և գրականության ժամերին անցում կատարել գրական հայերենին։ Հիմա խնդիրն այլ է. ես եմ խոսում իրենց բարբառով, իսկ իրենք ծիծաղում են իմ փափուկ արտասանած բառերի վրա և ուղղում։

 
school03.jpg
 

Անցել է գրեթե երկու տարի այն օրից, երբ կատարեցի կյանքիս ամենալուրջ և ամենաճիշտ քայլը։ Այո՛,իմ կյանքը բաժանվում է երկու շրջանի՝«Անուշը, ով փնտրում էր իր տեղը կյանքում» և «Անուշիգը, ով աբրում է Կառնուտում»։ Գիտե՞ք՝ երկար եմ մտածել՝ իմ այստեղ գալս՝ ինչ֊որ մեկին որևէ բան տվեց, թե ես անվերջ էգոիստի նման ստացա ու գտա։ Գտել ու ստացել եմ մարդկային բոլոր դրական արժեքները և վերջապես գտել եմ ինձ ու ճանաչում եմ։ Հա, ես Անուշիկն եմ, ով պաշտում է Կառնուտը՝ մեծանալով Ալավերդիում, հրճվում է իր տնակի դիմացի այգու մեկ ծաղկած ծառը տեսնելով, երբ եկել է Լոռվա հարուստ բնությունից, սովորել է վառարանը վառել առանց նավթի ու կապ չունի, որ ամեն օր մի մատը վառում է, ով սարսափում էր մկներից և օրերով անքուն նստում՝ ելքեր մտածելով նրանց վերացնելու համար, իսկ հիմա երեկոյան լռությունը և մենությունը կոտրող նրա ընկերներն են մուկիկները։

Ես գտել եմ մի անկյուն, որն անչափ հարազատ է ինձ և գտել եմ թանկ մարդիկ, ովքեր ինձ ամուր թելերով կապել են այս հողին։ Եկել է պահը, որ ես գնալու եմ գյուղից։

Ցանկանո՞ւմ ես վայելել այս ամենը և երկու տարում ճանաչել քեզ նորովի, ուրեմն հերթը քոնն է։Արի՛, վայելի՛ր, սիրի՛ր և սիրվի՛ր։

 
school04.jpg


Mik Kubelyanalumni, 1
ԻՄ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆՆ ՈԻ ՏԱՎՈԻՇԸ | MY STORY AND TAVUSH

children07.jpg
 
 

-Կուզե՞ք մի քիչ էլ ճամփու դնեմ:

-Չէ, Թագուհի ջան, ես մենակ կգնամ:

-Դե մինչ վաղը: Տափը սառած ա, զգույշ կըքյաք։

 
02children.jpg
children04.jpg
 

Ժպտացի և քայլեցի դեպի Սևքարի իմ փոքրիկ տուն` մի պահ մտքերով տեղափոխվելով երկու տարի առաջ այն պահը, երբ որոշեցի գալ և աշխատել այստեղ։ Վերոնշյալ դիալոգը այն ժամանակվա Սերինեի համար պարզապես մի խորթ բան կթվար։ Քայլում ու խորհում եմ, կինոժապավենի նման աչքիս դիմաց հերթով սահեցին բոլոր այն մտավախությունները, որոնք ունեի այս գյուղ գալուց առաջ. «Երեխաները ինձ ո՞նց կընդունեն, իսկ համայնքի բնակիչները...», «Բարբառը ո՞նց եմ հասկանալու»։ Բայց արի ու տես այսօր այդ բարբառը ոչ միայն հասկանում եմ, այլ նաև երբեմն հենց այդ բարբառով եմ պատասխանում աշակերտներիս։  

Բայց այս ամենի մեջ ամենամեծ մտավախությունս այն էր, որ չգիտեի` ինչպես եմ մի քանի տարի շարունակ աշխարհագրության ուսուցիչ չունեցած աշակերտների հետ նավարկելու մեր մոլորակի տարբեր անկյուններով, և արդյոք այս նավարկությունը աշակերտներիս հետ լինելու էր խաղա՞ղ, թե՞ փոթորկոտ։ Այդ փոթորիկից խուսափելու համար ես ինձ հետ վերցրի Մագելանի համառությունը, ձգեցի գիտելիքի առագաստները և կողմնացույցը ձեռքումս ամուր պահած՝ շարժվեցի առաջ։

 
children06.jpg
03children.jpg
 

Այժմ վստահաբար կարող եմ ասել, որ շրջագայությունս հաջողությամբ պսակվեց, քանի որ ինձ հետ նավարկող աշակերտները` սահմանամերձ գոտում թրծված այդ փոքրիկ զինվորները, անվախ էին, արկածախնդիր, նպատակասլաց ու չկոտրվող։ Այս նավարկության արդյունքում շահեցի և՛ ես, և՛ ուղեկիցներս։ Այս երկու տարիների ընթացքում ես հասցրեցի ոչ միայն սովորեցնել, այլ նաև՝ սովորել։ Սովորեցինք չհուսահատվել և հույս տալ, ձգտել և հասնել, ոգեշնչել և ոգեշնչվել, չշտապել` հաստատուն քայլերով առաջ շարժվել և առաջնորդել։ 

Մոտենում է ուսումնական տարվա ավարտը։ Եւ որքան ավելի է մոտենում վերջը, այնքան ավելի եմ սկսում գնահատել Տավուշի հրաշք բնությունը, տեղացիների պայքարող ու արարող տեսակը, ովքեր, քաջ գիտակցելով սահմանին ապրելու անխուսափելի վտանգը, ամուր կառչած են իրենց հողին։ 

Եթե ուզում ես բացահայտել և կատարելագործել քո հմտությունները, դառնալ վերափոխող Ուսուցիչ-առաջնորդ, միաժամանակ վայելել երեխաների անկեղծ սերն ու ջերմությունը, տեղացիների հյուրընկալությունը և հիանալ շրջապատող բնության անձեռակերտ գեղեցկությամբ, ապա այժմ քո՛ հերթն է։ 

 
children05.jpg

Արի՛ Տավուշ և կիսվիր քո պատմությամբ` ցույց տալով մարդկանց, որ դեռ մնացել են բարության ու կամքի գեղեցիկ դրսևորումներ՝ մեր իրականության ծայրամասային ու կիսալքված փոքրիկ  աշխարհներում։



Mik Kubelyanalumni, 1
ԻՄ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆՆ ՈԻ ԱՐՑԱԽԸ | MY STORY AND ARTSAKH

ԱՐԵՎՆԵՐԻ ՈՒՍՈՒՑԻՉ ԴԱՌՆԱԼՈՒ ՀԵՐԹԸ ՔՈՆՆ Է

Շալուա, Քաշաթաղի շրջան, Արցախ

05school.jpg
 

ՈՒԱԶ-ը, որը  տեղափոխում է ինձ ու  ամուսնուս  Շալուա, արդեն յոթ սար, յոր ձոր  անցել է, բայց էդպես էլ  տեղ չենք  հասնում։ Ճանապարհին  վարորդն ու իր կինը  խոսում են․
-Գայլերն էս գիշեր  էլի  գյուղ են իջել, -ու տեսնելով իմ  դեմքի արտահայտությունը, ոգևորված ավելացրեց,-  Մի հորթ են խփել ։ (Հետո հասկացա, որ կերել են։) Գիտե՞ք, որ գայլերի աչքերը  գիշերը  փայլում  են։

Ես արդեն  կորցրել  էի  սարերի ու ձորերի  թիվը ու  մտածում էի, թե  էս ուր են ինձ  գործուղել։
-Էս էլ ձեր  Շալուան։
Տնօրենս որդու ու ամուսնու  հետ  դիմավորեց մեզ  և   ցույց տվեց այն տունը, որտեղ պիտի երկու տարի ապրեինք ։ Վարորդի կինը, աչքն ինձանից  չկտրելով , փորձում էր  կռահել իմ հիասթափության  աստիճանը։
-Երկու մահճակալ և մեկ  դարակ, հրաշալի է, էլ ի՞նչ է պետք,- հատուկ  շեշտեցի ես։
-Երկար  ճանապարհ եք եկել, հաց եմ պատրաստել, գնանք,- առաջարկեց տնօրենս։

 

Տուն վերադառնալիս  տնօրենիս  որդին ուղեկցում էր  մեզ։ Մեկ էլ  մթի  մեջ  վեց  զույգ պսպղուն  աչք․
-Գայլերը՜,- ու  էդ պահին մատծում եմ՝լավ,  հենց առաջին օրը  գայլի  բաժին պիտի դառնամ։։
-Կովերն են, մի՛  վախեցեք։Կենդանիների  աչքերրը  գիշերը  փայլում են։
Սա Շալուան է և սա իմ առաջին դասն էր։
Ես ու աշակերտներս  շատ արագ ընկերացանք։ Ապրեսյան Հայկ  Պավելինը մի  շաբաթ ուշ  միացավ մեզ։
-Հայկը  շատ  լուրջ  տղա ա, իրա հետ  դժվար կլինի,- ասում էին  բոլորը։
Հայկը  եկավ ու  հոնքերը  կիտած, ձեռքերը  խաչած, դանդաղ քայլերով  մտավ դասարան։

02children.jpg
 
06Hovhannisyan Mher.jpg
 

-Ողջո՜ւյն Հայկ, ես ընկեր Առաքելյանն եմ։
-Հա՛,- շատ ցածր պատասխանեց  Հայկն ու վերից վար  նայելով ինձ, նստեց։
<<Վա՜յ, մամա ջան, ո՞նց եմ հետը լեզու գտնելու>>։
Մի շաբաթ   թաքուն իրար էինք  ուսումնասիրում , մինչև  էն պահը, երբ Հայկը  բռնացրեց ինձ , ու ես չկարողացա հայացքս  փախցնել։  Ժպտացի։ Հայկն էլ   ժպտաց։ Ժպտաց  ամենասիրուն ժպիտով։ Հայկը  սիրում է օդապարիկներ ու նավեր նկարել, ճամփորդել ու երազել։
-Ընկե՛ր Առաքելյան, երկնքում լիքը աստղեր  կան, էկե՛ք  երազանք  պահենք։
-Ընկե՛ր Առաքելյան, էկե՛ք մի հատ  օդապարիկ սարքենք, նստենք ու  բարձրանանք  ամպերի  մոտ։
Սա Շալուան է։ Իմ  մյուս  աշակերտը  Հովհաննիսյան Մհեր Արմանինն է։
-Սա  աջն է, սա ձախը, Մհե՛ր,- սովորում ենք  տարբերել աջն ու ձախը։

 

Մհերն առաջին նկատեց, որ  ամուսնուս իր թույլ  տեսողության պատճառով   միշտ  ուղղություն եմ  ցույց տալիս ՝  աջ, ձախ, թեքվի, հասանք։
-Դուք  գնացեք, ես ընկեր Էդգարին կբերեմ։ Ա՛ջ, ձա՛խ, ընկեր Էդգար, ապրե՛ք,- ու ընկեր Էդգարին ուղիղ  թրիքի  մեջ,- Է՜, ասի աջ։ Էսիկ աջը չի՞։
Ու Մհերը  սովորեց  աջն ու ձախը, որ  ինքն  ուղեկցի  ընկեր Էդգարին։ Դպրոցում Ռազմիկ անունով ԿԱՊԿՈՒ մի  տղա ունենք, որի  հետ  բոլորը  միշտ  կռվում են։
-Գնա՛մ Ռազմիկի  ձենը  հանեմ , գամ։
Սա Շալուան է։
-Ռազմի՛կ, կոշիկիդ շնորուկները  արձակվել են, կապի՛, թե չէ կընգնես։
-Չեմ կարում, Մհե՛ր։
-Արի՛  ստեղ,- ասում է Մհերն ու  կռանում, որ կապի  Ռազմիկի  կոշիկների  շնորուկները։
Սա Շալուան է , մատյանում հաջորդը Բադալայն Նելլի  Կարենինն է։
-Նելլի  ջան, մի հատ Լիանային  << Ճշմարիտ և ոչ  ճշմարիտ  դատողություններ>>-ը  բացատրի, ես տղաներին  էս նյութը նորից  բացատրեմ։

 
07Hovhannisyan Mher..jpg
 
04children.jpg
 

- Հարց չկա,- ասում է Նելլին ու ցույց տալով գիրքը՝ շարունակում,- Լիանա՛, եթե քեզ ասեմ, որ էս գիրքը  պատուհան է, սա ճշմարի՞տ, թե՞ ոչ  ճշմարիտ  պնդում է։
-Ճշմարիտ  պնդում է,-  հանգիստ  պատասխանում է Լիանան։
-Լիանա՛,-համբերատար  շարունակում է Նելլին,- սա գիրք է , ոչ թե պատուհան, ուրեմն՝ իմ պնդումը  սխալ է կամ  ոչ  ճշմարիտ։
Այ հիմա հանգիստ եմ, փոխարինող ունեմ։
Սա Շալուան է։ Մատյանում վեջին  համարի դիմաց գրված է Խաչատրյան Լիանա Սևակի։ Լիանայի համար  հատուկ  կանոն ունենք՝ << Հարգե՛լ մաթեմատիկան >>։ 

 

-Ընկե՛ր Առաքելյան, էսօր  կգա՞ք մեր  տուն։
-Մինչև  մաթեմատիկան չհարգես, չեմ գալու։
Միայն  Աստված ու Լիանայի մայրը  գիտեն, թե ինչ  ճանապարհ անցանք, մինչև Լիանան սկսեց հարգել մաթեմատիկան։  
Սա Շալուան է, որտեղ  ապրում են արևները , և ես նրանց ուսուցիչն եմ։
Շուտով  կավարտվի իմ առաքելությունը և հիմա հերթը  քոնն է։ Նրանք՝  Հայկը, Մհերը, Նելլին ու  Լիանան  սպասում են քեզ։



Mik Kubelyanalumni, 1